ဘဏ်စာရင်းထဲ ပိုက်ဆံမရှိတော့တဲ့အခါ- နိုင်ငံရပ်ခြားမှ ကျောင်းသားများအတွက် ရှင်သန်ရေးလမ်းညွှန်
This article is also available in [English]
"နိုင်ငံကြီးမှာနေလေလေ၊ ကျောင်းကောင်းကောင်းမှာတက်လေလေ၊ မြို့ကောင်းကောင်းမှာရှိလေလေ၊ ကုန်ကျစရိတ်က ပိုလေလေ၊ ဖိအားများလေလေပါ။"
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေအရပ်ရပ်ကြောင့် နိုင်ငံခြားထွက်ချင်ကြတဲ့သူတွေ ဒုနဲ့ဒေးပါ။ ကျောင်းသား visa ကတော့ လူကြိုက်အများဆုံးရွေးချယ်မှုတစ်ခုပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ဒီလမ်းကြောင်းမှာ စွန့်စားရမှုတစ်ခုရှိပါတယ်- ပိုက်ဆံကုန်သွားတဲ့အခါ ဘာဖြစ်မလဲ။ မိသားစုက ငွေဆက်မပို့နိုင်တော့တဲ့အခါ ဘာလုပ်မလဲ။
ကျနော်ကိုယ်တိုင် အဲ့ဒီအခြေအနေထိမရောက်ဖူးသေးပေမဲ့၊ တစ်ချိန်ချိန်မှာမရောက်လာနိုင်ဘူးလို့တော့ ပြောလို့မရပါဘူး။ ဒီဆောင်းပါးကတော့ တရားဝင်အထောက်အပံ့တွေအကြောင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ပိုက်ဆံနည်းလာတဲ့အခါ သင်ရင်ဆိုင်ရမယ့် လက်တွေ့ဘဝအကြောင်းပါပဲ။
စွန့်စားတယ်ဆိုတာက လက်ထဲ ငွေမရှိတော့တဲ့အခါ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့အခြေအနေ။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အိမ်က စားစရိတ်မပေးနိုင်တော့ဘူး။ နောက်တော့ နေစရိတ်၊ နောက်တော့ကျောင်းစရိတ်ပါမပေးနိုင်တော့ဘူး။ ကျောင်းစရိတ်၊ နေစရိတ်၊ စားစရိတ် အကုန်လုံးကို ကိုယ့်ဟာကိုယ်ရှာနိုင်တဲ့အခြေအနေဆိုတာကလဲ အတိအကျမျှော်လင့်ထားလို့မရတဲ့အခြေအနေတစ်ရပ်။ ကျောင်း၊ အလုပ်၊ လူနေမှုဘဝကြား manageဖို့ဆိုတာ သိပ်ခက်ခဲနေမယ်။ ဒီလိုအချိန်။
အပိုင်း (၁)။ တဖြည်းဖြည်းချင်းကျပ်တည်းလာခြင်း- ကျုံ့ဝင်လာသော ဘဏ်စာရင်း၏ နေ့စဉ်ဘဝ
သင်အိပ်ရာနိုးလာတယ်။ ဘဏ်အကောင့်ထဲကြည့်လိုက်တယ်။ စုဆောင်းထားတာမရှိတော့ဘူး။ အသုံးစရိတ်ပဲကျန်တော့တယ်။ ချက်ချင်းပဲ သင့်ဘဝက ကျုံ့ဝင်သွားပါတယ်။
ပုံမှန်စားနေကျအသီးလေးတွေ၊ မုန့်လေးတွေအစား ရေနဲ့ ပေါင်မုန့်နဲ့ပဲ စားနေရတယ်။ အာဟာရပြည့်ဝတဲ့အစားအစာတွေအစား ခေါက်ဆွဲပြုတ်တွေ၊ ထမင်းနဲ့ဟင်းအနည်းငယ်နဲ့ ဖြစ်အောင်စားနေရတယ်။
ဒါပေမဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေက ရပ်မသွားပါဘူး။ တစ်ရှူးဗူး၊ သန့်ရှင်းရေး spray လိုမျိုး ၂ ပေါင် ၃ ပေါင်တန်လေးတွေက စုပေါင်းလိုက်တော့ ၃၀၊ ၄၀ ဖြစ်သွားတယ်။ ခေါင်းလျှော်ရည်ကုန်သွားပြန်ပြီ။ စက်ဘီးဘရိတ်လဲရဦးမယ်။ ဗိုက်ဆာလို့ ပေါင်မုန့်တစ်လုံးစားလိုက်တယ်၊ ၂ ပေါင်ကုန်သွားပြန်ပြီ။ လဆန်းပိုင်းမှာ ခဏစိတ်ချမ်းသာပြီး၊ လဝက်မှာတော့ စိတ်ညစ်တဲ့နေ့ရက်တွေပြန်ရောက်လာတယ်။
အိမ်ကို တိုးတောင်းပြန်ရင်လည်း အမေးခံရဦးမယ်- "ဘာကြောင့်ဒီလောက်ထိကုန်ကျနေလဲ။ ဘာလို့ဒီလောက်အကောင်းကြိုက်နေလဲ။ ဘယ်သူ့သမီးကတော့ဒီလောက်ပဲစားတာ။ ဘာလို့ တော်လှန်ရေး fundraiser တွေကို သွားအားပေးနေရတာလဲ။ ကျောင်းသားဆိုတာ စာပဲလုပ်ရတာ။" သူတို့ကိုလည်းစာနာပါတယ်လေ။ သူတို့ရဲ့ချွေးနည်းစာတွေပဲ။
အပိုင်း (၂)။ ဆင့်ကဲသက်ရောက်မှု- ငွေကြေးဖိအားက သင့်ဘဝကို ဘယ်လိုအဆိပ်ခတ်သလဲ
ပိုက်ဆံမရှိတဲ့ပြဿနာက သင့်ဘဏ်အကောင့်ထဲမှာပဲ မနေပါဘူး။ သင့်ဘဝရဲ့ တခြားကဏ္ဍအားလုံးကို ကူးစက်ပါတယ်။
- သင်၏အဆောင်: အခန်းကကျဉ်းကြပ်၊ အခန်းဖော်တွေက အဆင်မပြေပေမဲ့၊ ပြောင်းဖို့ငွေမတတ်နိုင်တော့ သည်းခံနေရတယ်။
- သင်၏နေ့စဉ်ဘဝ: မုန့်တစ်ခုဝယ်ဖို့ ဘတ်စ်ကားခကုန်မလား၊ တစ်နာရီလမ်းလျှောက်မလားဆိုတာကို အမြဲချိန်ဆနေရတယ်။
- သင်၏ပညာရေး: ကျောင်းမှာ တစ်နေ့တာကုန်ကျစရိတ် ပေါင် ၁၀ ဆိုတာ အနည်းဆုံးပဲ။
- သင်၏အလုပ်: လစာနည်းပြီး ခေါင်းပုံဖြတ်ခံနေရတဲ့အလုပ်မှာပဲ ပိတ်မိနေတယ်။ ပိုကောင်းတဲ့အလုပ်ကိုရှာဖို့ အချိန်နဲ့ငွေကြေးမတတ်နိုင်ဘူး။
ဒါဟာ ရုန်းကန်နေရဆဲ ပြည်ပရောက်မြန်မာနိုင်ငံသားအများစုရဲ့ လက်တွေ့ဘဝပါ။
အပိုင်း (၃)။ အဆိုးဆုံးအခြေအနေကို ရင်ဆိုင်ခြင်း
ကျောင်းလခနဲ့ အဆောင်လခပါ မပေးနိုင်တော့ရင်ကော။ ရွေးချယ်စရာက ကြောက်စရာကောင်းလောက်အောင်နည်းပါးသွားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံပြန်ဖို့ဆိုတာလည်းမဖြစ်နိုင်၊ သင်ကြိုးစားခဲ့သမျှအလဟဿဖြစ်သွားမယ်။ တခြားနိုင်ငံပြောင်းဖို့ကလည်း စျေးကြီးလှပါတယ်။ အလုပ်ပဲလုပ်ပြီးနေမယ်ဆိုရင်လည်း ကျောင်းသားဗီဇာကုန်ဆုံးသွားမှာပါ။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ လမ်းမှားရောက်သွားကြတဲ့သူတွေ၊ တက္ကသိုလ်မပြီးလိုက်နိုင်တဲ့သူတွေ ဒုနဲ့ဒေးပါပဲ။
ရိုးရိုးသားသားဝန်ခံရရင်၊ ကျနော်ကိုယ်တိုင်လည်း အဲ့ဒီအခြေအနေရောက်ခဲ့ရင် ဘာလုပ်ရမှန်းသိမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဒါကိုတော့သိပါတယ်- သင်ဒီလိုကြုံတွေ့နေရတာဟာ သင့်အမှားမဟုတ်ပါဘူး။ သင်ညံ့လို့၊ ပျင်းလို့မဟုတ်ပါဘူး။
အပိုင်း (၄)။ ရှေ့ဆက်ရန်လမ်း- ငွေကြေးဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုအတွက် မဟာဗျူဟာ
ပြဿနာကိုဖော်ပြရတာလွယ်ပါတယ်။ ဖြေရှင်းနည်းရှာရတာခက်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သင့်ကိုထိန်းချုပ်မှုပြန်ရစေမယ့် မဟာဗျူဟာမြောက်စဉ်းစားနည်းတစ်ခုရှိပါတယ်။
သင်၏ Mindset ကိုပြောင်းပါ- "ချွေတာခြင်း" မှ "ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း" သို့
"ချွေတာခြင်း" ဆိုတာ ကော်ဖီတစ်ခွက်မသောက်ဘဲနေတာလိုမျိုး ကန့်သတ်ခြင်းနဲ့ဆိုင်ပါတယ်။ "ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း" ဆိုတာကတော့ သင့်ရဲ့အကန့်အသတ်ရှိတဲ့ငွေကို ရေရှည်အကျိုးကျေးဇူးပြန်ပေးနိုင်မယ့်အရာတွေမှာ မဟာဗျူဟာကျကျသုံးစွဲခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
သင်၏ ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် ထိရောက်မှုတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပါ
ဒါက သင့်အချိန်ကိုချွေတာပေးမယ့်၊ ဒါမှမဟုတ် အနာဂတ်မှာဝင်ငွေပိုကောင်းစေမယ့်အရာတွေမှာ ငွေသုံးခြင်းကိုဆိုလိုပါတယ်။
- ဥပမာ ၁ (ကုတ်အင်္ကျီ vs တီရှပ်): စျေးပေါတဲ့ဖက်ရှင်တီရှပ် ၅ ထည်အစား၊ အရည်အသွေးမြင့် ရေစိုခံကုတ်အင်္ကျီ တစ်ထည်ကိုဝယ်ပါ။ ဒါဟာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပါ။ သင့်ကိုအအေးမိခြင်းကကာကွယ်ပေးပြီး ကျောင်းမပျက်၊ အလုပ်မပျက်စေပါဘူး။
- ဥပမာ ၂ (သင်တန်း vs Takeaway): တစ်လအတွင်း takeaway တွေအတွက် ပေါင် ၁၀၀ သုံးမယ့်အစား၊ အဲ့ဒီငွေကို Photoshop, video editing, coding လိုမျိုး ကျွမ်းကျင်မှုတစ်ခုအတွက် online သင်တန်းတက်ပါ။ ဒါက သင့်ကို လစာပိုကောင်းပြီး ပိုမိုလွတ်လပ်တဲ့အချိန်ပိုင်းအလုပ်တစ်ခု ရရှိစေနိုင်ပါတယ်။
- ဥပမာ ၃ (သင်၏အလုပ် ကိရိယာ): သင့် major အတွက် laptop ကောင်းကောင်းတစ်လုံးဟာ ဇိမ်ခံပစ္စည်းမဟုတ်ပါဘူး။ အဲ့ဒီရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုက သင့်ကို နာရီပေါင်းများစွာ အချိန်ကုန်သက်သာစေပြီး ပိုကောင်းတဲ့งานတွေထွက်စေပါလိမ့်မယ်။
သင်၏ ကျန်းမာရေးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပါ
သင်၏စိတ်နဲ့ခန္ဓာကိုယ်က အရေးအကြီးဆုံးပိုင်ဆိုင်မှုပါ။
- အာဟာရရှိသောအစားအစာ: ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ ကုန်စိမ်းတွေဝယ်တာက သင့်ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်နဲ့စိတ်စွမ်းအင်အတွက် တိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပါ။
- စိတ်ကျန်းမာရေး: သင်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရုန်းကန်နေရရင်၊ therapy session တစ်ခုအတွက်ငွေပေးချေခြင်းဟာ အပိုကုန်ကျစရိတ်မဟုတ်ဘဲ၊ သင့်ခရီးကိုဆက်လှမ်းနိုင်ဖို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခုပါ။
ရေတို ပျော်ရွှင်မှုများမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ရုပ်သိမ်းပါ
သင် "လိုချင်တဲ့" အရာတွေအတွက်သုံးစွဲမှုကို ရိုးသားစွာပြန်သုံးသပ်ပါ။ အဲ့ဒီမိတ်ကပ်အသစ်၊ အဲ့ဒီဖိနပ်အသစ်က ရေရှည်ပျော်ရွှင်မှုအတွက်လား၊ ဒါမှမဟုတ် social media ကဖိအားကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ ခဏတာ dopamine အတွက်လား။
နိဂုံး- အားလုံးအတွက် သတင်းစကား
လူတွေက နိုင်ငံခြားရောက်သွားရင် အောင်မြင်သွားပြီလို့ထင်ကြတယ်။ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံကြီးလေလေ၊ ကျောင်းကောင်းလေလေ၊ ကုန်ကျစရိတ်က ပိုလေလေ၊ ဖိအားများလေလေပါပဲ။ ငွေကြေးဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးက မိဘတွေအပေါ်ကျရောက်ပေမဲ့၊ အဲ့ဒီဝန်ရဲ့အလေးချိန်ကိုတော့ ကျနော်တို့ကျောင်းသားတွေက နေ့စဉ်နဲ့အမျှထမ်းထားရပါတယ်။
နောက်မျိုးဆက်တွေအတွက်တော့ ကျနော်ဆက်ကြိုးစားသွားမှာပါ။ ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်နဲ့ တော်လှန်နေဦးမှာပါ။ ပြည်ပရောက်ညီအစ်ကိုမောင်နှမတွေကိုလည်း အချင်းချင်းအားပေးကြပါ။ လိုအပ်ရင် ကျွမ်းကျင်သူတွေ၊ ဒါမှမဟုတ် ကျနော့်ကိုဖြစ်ဖြစ် ရင်ဖွင့်ပါ။ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ စကားပြောဖို့ပါပဲ။
