ကျောင်းသားနှင့် ကျန်းမာရေး- UK Survival Guide

This article is also available in [English]

"ဘာအဝတ်အစားယူခဲ့ရမလဲ၊ ဆေးခန်းဘယ်လိုပြရလဲ၊ အစားအသောက်ပုံစံ၊ ရာသီဥတုဆိုးရွားပုံ၊ သွားကျန်းမာရေး နဲ့ကုန်ကျစရိတ်အဝဝ"

ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်တာဆိုတော့ နေမကောင်းဖြစ်မှရေးမယ်လို့ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ အချိန်ကျပါပြီ။ ကျနော့်ရဲ့ ရန်သူတော်ဟောင်းဖြစ်တဲ့ သွားက ပြဿနာပြန်ပေးနေပါပြီ။ ငယ်ငယ်ကဂရုမစိုက်မိလို့လား၊ သွားရဲ့ကြွေလွှာနဂိုကတည်းကပါးလို့လားတော့မသိဘူး။ သေချာတာတစ်ခုကတော့ သွားကိုက်နေပါတယ်။ အအေးသောက်တိုင်း၊ အချိုစားတိုင်း၊ ပါးစပ်နဲ့အသက်ရှူလိုက်တိုင်း နာကျင်နေရပါတယ်။

ဒါကိုပြောပြရခြင်းအကြောင်းကတော့ ကျနော်ဟာ ကျန်းမာရေးကို ဂရုတစိုက်ရှိတဲ့သူတစ်ယောက်ပါ။ Workout ပုံမှန်လုပ်တယ်၊ အစားအသောက်ဆင်ခြင်တယ်။ ဒီလိုဂရုစိုက်နေတဲ့ကြားကပဲ နေမကောင်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးစိန်ခေါ်မှုတွေက ဒီမှာနေထိုင်ခြင်းရဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ဒါကတော့ အဲ့ဒါတွေကို ဘယ်လိုကျော်လွှားရမလဲဆိုတဲ့ သင့်ရဲ့လမ်းညွှန်ပါပဲ။

အပိုင်း (၁)။ ပတ်ဝန်းကျင်၏ သက်ရောက်မှု- UK ရာသီဥတုနှင့် လိုက်လျောညီထွေနေထိုင်ခြင်း

UK ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ကိုယ်တိုင်က သင်ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရမယ့် ကျန်းမာရေးစိန်ခေါ်မှုတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။

နေရောင်ခြည်၊ အိပ်စက်ခြင်း နှင့် စိတ်ကျန်းမာရေး- UK ဆောင်းရာသီ၏ ပကတိအခြေအနေ

ဒီမှာ အကြီးမားဆုံး shock ကတော့ နေဝင်ချိန်နဲ့ နေထွက်ချိန် အလွန်အမင်းကွာခြားမှုပါပဲ။ ဆောင်းရာသီမှာ နေက မနက် ၈-၉ နာရီမှထွက်ပြီး ညနေ ၄ နာရီလောက်မှာဝင်သွားတတ်ပါတယ်။ နွေရာသီမှာတော့ မနက် ၅ နာရီလောက်ကတည်းကနေထွက်ပြီး ည ၉ နာရီမှဝင်ပါတယ်။ ဒါက သင့်ရဲ့ ကိုယ်တွင်းဇီဝနာရီကို လုံးဝဖျက်ဆီးပစ်ပါတယ်။

ဥပမာတစ်ခုကိုစဉ်းစားကြည့်ပါ- "မေရီ" ဟာ ညဉ့်နက်အောင်နေတတ်သူဖြစ်ပြီး ဆောင်းရာသီမှာ နေ့လည် ၁ နာရီမှအိပ်ရာထပါတယ်။ သူရေမိုးချိုး၊ မနက်စာစားပြီး အပြင်ကိုကြည့်လိုက်တဲ့အခါ နေကဝင်စပြုနေပါပြီ။ သူတစ်နေ့တာမှာ နေရောင်ခြည်ကို ၃-၄ နာရီပဲမြင်လိုက်ရပါတယ်။ လနဲ့ချီပြီးဒီလိုဖြစ်လာတဲ့အခါ ဘယ်သူမှမခံနိုင်ပါဘူး။ စိတ်ဓာတ်တွေကျပြီး စိတ်ညစ်လာပါလိမ့်မယ်။

သင်၏ ရှင်သန်ရေးနည်းဗျူဟာ: အိပ်ချိန်စားချိန်ကို ပုံမှန်ဖြစ်အောင် အတင်းကြိုးစားပါ။ အိပ်ရာစောစောဝင်၊ စောစောထပြီး နေရောင်ခြည်ကို အများဆုံးရအောင်ယူပါ၊ အיוחדသဖြင့် ဆောင်းရာသီမှာပေါ့။ ဒါဟာ သင့်စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။

ရှင်သန်ရေးအတွက် ဝတ်စားဆင်ယင်ခြင်း- UK အဝတ်အစားလမ်းညွှန်

ရန်ကုန်မှာ Hoodie ဝတ်တာက ဖက်ရှင်ပါ။ UK မှာတော့ ဒါဟာ ရှင်သန်ရေးအတွက် အခြေခံပစ္စည်းတစ်ခုပါ။ ရာသီဥတုက အေးရုံတင်မကဘဲ၊ စိုထိုင်း၊ လေထန်ပြီး ခန့်မှန်းရအလွန်ခက်ပါတယ်။

သင်မြန်မာပြည်ကယူလာတဲ့အဝတ်အစားအများစုက အသုံးဝင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ အဓိကသော့ချက်ကတော့ အလွှာလိုက်ဝတ်ဆင်ခြင်း (layering) နဲ့ မှန်မှန်ရွေးချယ်ခြင်းပါပဲ။ အဝတ်အစားတံဆိပ်တွေကို လေ့လာပါ။ Materialsတွေကို ဂရုပြုပါ၊။ သင်ရဲ့အကောင်းဆုံးမိတ်ဆွေတွေကတော့ Cotton (ချည်သား) နဲ့ Wool (သိုးမွှေး) ပါပဲ။ ၅% သိုးမွှေးပါတဲ့ sweater ကို သိုးမွှေးဆွယ်တာဆိုပြီးမဝယ်မိပါစေနဲ့။

• လက်တွေ့ကျသော ဗီရိုတစ်ခုတည်ဆောက်ပါ: အဝတ်အစားအများကြီးမလိုပါဘူး၊ စမတ်ကျကျရွေးချယ်ထားတဲ့အဝတ်အစားအနည်းငယ်ပဲလိုပါတယ်။
  • အတွင်းခံအထည် (Base Layers): Thermal vest ၃ စုံ။
  • အပေါ်ပိုင်း: လက်ရှည် ၅ ထည်၊ လက်တို ၁၀ ထည်။
  • အပြင်ထပ်ကုတ်: အရည်အသွေးမြင့်၊ ရေစိုခံပြီးနွေးထွေးတဲ့ Puffer coat အနည်းဆုံးတစ်ထည်။
  • ဘောင်းဘီ: ထူထဲပြီးသက်သောင့်သက်သာရှိတဲ့ Joggers ၅ ထည်။
  • ဖိနပ်: နေ့စဉ်စီး sneaker တစ်ရံ၊ ရေစိုခံ boot တစ်ရံ၊ အိမ်တွင်းစီး ဖိနပ်တစ်ရံ။
  • ဆက်စပ်ပစ္စည်းများ: ထူထဲသောခြေအိတ် ၁၀ စုံ၊ လက်အိတ်၊ မာဖလာ၊ ဦးထုပ်။

အဓိကအကြံပြုချက်: UK ရောက်မှ အဝတ်အစားဝယ်ဖို့အတွက် သီးသန့်ဘတ်ဂျက်တစ်ခုထားပါ။ မြန်မာပြည်ကနေ အဝတ်အစားအပြည့်ပါတဲ့ suitcase တစ်လုံးသယ်လာခြင်းဟာ အဖြစ်များဆုံးနဲ့အလွဲဆုံးအမှားတွေထဲကတစ်ခုပါ။

အပိုင်း (၂)။ ဘောဂဗေဒ- အစားအသောက်၊ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနှင့် မမြင်နိုင်သောကုန်ကျစရိတ်များ

ကျန်းမာရေးဆိုတာ ဖျားနာခြင်းမရှိရုံမျှမကဘဲ၊ သင်နေ့စဉ်ပြုလုပ်နေတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာဆုံးဖြတ်ချက်တွေလည်းပါဝင်ပါတယ်။

အစားအသောက်ဘတ်ဂျက်ကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း- အရည်အသွေး နှင့် ကုန်ကျစရိတ်

UK မှာ အစားအသောက်စျေးကြီးတယ်လို့ပြောကြတယ်။ ဟုတ်ပါတယ်၊ ဒါပေမဲ့ နှိုင်းယှဉ်မှုက ရှုပ်ထွေးပါတယ်။ သင်ရန်ကုန်မှာ စျေးပေါတဲ့လမ်းဘေးစာတွေစားနေကျဆိုရင်တော့ UK ကအလွန်စျေးကြီးတယ်လို့ထင်ရပါမယ်။ ဒါပေမဲ့ သင်က ရန်ကုန်မှာတည်းက တကယ်ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်ပြီး အရည်အသွေးမြင့်တဲ့အစားအစာတွေ (ဥပမာ- ပန်းရောင်ဆား၊ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်ကြိတ်ထားတဲ့ငရုတ်ကောင်းမှုန့်၊ သံလွင်ဆီစစ်စစ်) ကိုစားသုံးနေသူဆိုရင်၊ ရန်ကုန်မှာလည်းစျေးကြီးပြီး အရည်အသွေးကမแน่นอนဘူးဆိုတာ သင်သိပါလိမ့်မယ်။ UK မှာတော့ အစားအသောက်အရည်အသွေးက ယေဘုယျအားဖြင့် အလွန်စိတ်ချရပါတယ်။

UK သွားကျန်းမာရေးအတွက် အဆုံးစွန်လမ်းညွှန် (ပေါင် ၁၀၀၀ ဘီလ်ကို ဘယ်လိုရှောင်မလဲ)

ဒါက ဒီလမ်းညွှန်ရဲ့အရေးကြီးဆုံးအပိုင်းပါ။ သွားကျန်းမာရေးပြဿနာတွေက အဖြစ်များပြီး အလွန်စျေးကြီးပါတယ်။

UK မှာ အစိုးရကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု NHS (National Health Service) နဲ့ Private ဆိုပြီး စနစ်နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။

• NHS စနစ်- စောင့်ဆိုင်းရသောစာရင်း ပြဿနာ။ NHS သွားဆရာဝန်နဲ့ပြသဖို့၊ သင်အရင်ဆုံး register လုပ်ရပါမယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆေးခန်းအများစုက အရွယ်ရောက်ပြီးသားလူနာအသစ်တွေလက်မခံတော့ပါဘူး။ လက်ခံတဲ့ဆေးခန်းတွေ့ရင်တောင်၊ လနဲ့ချီ၊ နှစ်နဲ့ချီကြာနိုင်တဲ့ waiting list မှာစောင့်ရပါမယ်။
• Private စနစ်- ကုန်ကျစရိတ် ပြဿနာ။ Private ဆေးခန်းမှာ ရက်ချိန်းရဖို့ပိုလွယ်ပေမဲ့၊ ကုန်ကျစရိတ်ကတော့ မိုးထိုးအောင်မြင့်ပါတယ်။ အနီးစပ်ဆုံးစျေးနှုန်းတွေကတော့-
  • စတင်စစ်ဆေးခြင်း: £50+
  • X-ray: £50 - £100
  • သွားဖာခြင်း (အသေး): £150+
  • အံဆုံးနှုတ်ခြင်း: တစ်ချောင်းကို £300+
  • သွားစိုက်ခြင်း/စွပ်ခြင်း: £1000+

သင်၏ မဟာဗျူဟာမြောက် ဖြေရှင်းနည်းသုံးခု:

1. စောစော Register လုပ်ပါ: သင် UK ကိုရောက်ရောက်ချင်းမှာပဲ waiting list ဖွင့်ထားတဲ့ NHS သွားဆေးခန်းတစ်ခုကိုရှာပြီး ချက်ချင်း register လုပ်ပါ။ နာကျင်မှုကိုမစောင့်ပါနဲ့။
2. Private အတွက် ပေးချေပါ: ပြဿနာရှိပြီး မစောင့်နိုင်ရင်တော့ သင့်ရဲ့တစ်ခုတည်းသောရွေးချယ်စရာက Private စျေးနှုန်းကိုပေးချေဖို့ပါပဲ။
3. တခြားနေရာမှာ ကုသမှုခံယူပါ: အရေးမကြီးတဲ့ကိစ္စတွေအတွက်၊ ဥရောပတိုက်ကတခြားနိုင်ငံတစ်ခု (သို့မဟုတ် အားလပ်ရက်မှာ မြန်မာ/ထိုင်း) ကိုလေယာဉ်နဲ့သွားပြီး ကုသမှုခံယူတာက ပိုစျေးသက်သာနိုင်ပါတယ်။

အဓိကအကြံပြုချက်: သင်မြန်မာပြည်ကမထွက်ခွာခင်မှာ သွားအလုံးစုံစစ်ဆေးပြီး လိုအပ်တဲ့ကုသမှုအားလုံးကို အပြီးခံယူခဲ့ပါ။

နိဂုံး- "ကျန်းမာရေးစရိတ်" ၏ တကယ့်အဓိပ္ပာယ်

သင်ဘတ်ဂျက်ဆွဲတဲ့အခါ "ကျန်းမာရေးစရိတ်" ဆိုတာ တကယ့်အမျိုးအစားတစ်ခုဖြစ်ရပါမယ်။ ဒါဟာ ဆေးဖိုးသက်သက်မဟုတ်ပါဘူး။ နွေးထွေးတဲ့ကုတ်အင်္ကျီဖိုး၊ အာဟာရရှိတဲ့အစားအသောက်ဖိုးနဲ့ အခြေခံရှေးဦးသူနာပြုပစ္စည်း (ပလာစတာ၊ ပိုးသတ်ဆေးခရင်မ်နဲ့ ဂွမ်း စတာတွေတင် ပေါင် ၂၀ နီးပါးကုန်ကျနိုင်ပါတယ်) တွေအားလုံးပါဝင်ပါတယ်။

သင့်ကျန်းမာရေးမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပါ။ ရေတိုမှာစျေးပေါတာကိုရွေးခြင်း (အစားအသောက်ကိုလျှော့စားခြင်း၊ မလုံလောက်တဲ့အဝတ်အစားဝတ်ခြင်း၊ သွားနာတာကိုလျစ်လျူရှုခြင်း) က ရေရှည်မှာ ဖျားနာမှု၊ စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ စျေးကြီးတဲ့ဆေးကုသစရိတ်တွေအဖြစ် သင့်ကိုပြန်ပြီးဒုက္ခပေးပါလိမ့်မယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်ဂရုစိုက်ပါ။