UK ကျောင်းသားဘဝ လမ်းညွှန် - အမေးအများဆုံးမေးခွန်းများ

"Part-time, အသုံးစရိတ်၊ ကျောင်းတက်ဖို့ဘာလိုလဲ၊..."

(ဖတ်ရန်ကြာချိန် - မိနစ် ၂၀)

ကျနော့်ဆီကို UK မှာကျောင်းတက်ဖို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးခွန်းတွေအများကြီးရောက်လာပါတယ်။ တစ်ခုချင်းစီကို အသေးစိတ်ဖြေပေးချင်ပေမယ့်၊ အားလုံးအတွက် အကျိုးရှိစေမယ့် အမေးအများဆုံးမေးခွန်းတွေကို ဒီဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ထဲမှာ စုစည်းပြီး ကျနော့်ရဲ့ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံနဲ့ယှဉ်ပြီး လက်တွေ့ကျကျ ဖြေပေးသွားမှာပါ။ ဒါက Education Agent တစ်ယောက်ရဲ့ အကြံဉာဏ်မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီလမ်းကို ကိုယ်တိုင်လျှောက်လှမ်းနေတဲ့ ကျောင်းသားတစ်ယောက်ရဲ့ ရိုးသားတဲ့ ရင်ဖွင့်သံတစ်ခုပါပဲ။

အပိုင်း (၁) - ကျနော့်ရဲ့ နောက်ခံအကျဉ်းချုပ်

ဒီအဖြေတွေက ဘယ်သူ့ဆီကလာသလဲဆိုတာသိဖို့ ကျနော့်ရဲ့နောက်ခံကို အရင်ဆုံးမိတ်ဆက်ပေးပါရစေ။

• လက်ရှိအခြေအနေ: Oxford Brookes University မှာ Architecture major နဲ့တက်ရောက်နေပါတယ်။
• ပညာရေးခရီး: ငယ်စဉ်က နိုင်ငံခြားသင်ရိုးကျောင်း၊ ၈ တန်းမှာ မြန်မာအစိုးရကျောင်း၊ ၁၀ တန်းမအောင်ခင်မှာ ပညာရေးခရီးရပ်တန့်ခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးမှာ OSSD (Ontario Secondary School Diploma) ပြီးဆုံးကာ UK ကိုရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။

အပိုင်း (၂) - ငွေကြေး - အိပ်မက် နှင့် လက်တွေ့

ဒါက အရေးအကြီးဆုံးမေးခွန်းပါ။ UK မှာကျောင်းတက်တယ်ဆိုတာက ကြီးမားတဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခုပါ။

တစ်နှစ်စာ ကုန်ကျစရိတ် အကြမ်းဖျင်း:

• ကျောင်းလခ (Tuition Fees): Major နဲ့ တက္ကသိုလ်ပေါ်မူတည်ပြီး တစ်နှစ်ကို £16,000 ကနေ £25,000 ကြားမှာရှိနိုင်ပါတယ်။
• နေထိုင်စားသောက်စရိတ် (Living Costs):
  • အနည်းဆုံး Budget (Bare Minimum): တစ်နှစ်ကို £12,000 - £15,000 လောက်နဲ့ဆိုရင်တော့ တော်တော်လေးချွေတာပြီး နေထိုင်ရပါလိမ့်မယ်။
  • သက်သောင့်သက်သာ Budget (Comfortable): ကျနော့်လို ဟိုစမ်းဒီစမ်းလုပ်တတ်ပြီး၊ လူမှုရေးနဲ့ အပန်းဖြေမှုအတွက်ပါ သုံးစွဲချင်တယ်ဆိုရင်တော့ တစ်နှစ်ကို £15,000 - £20,000 လောက်အထိ ကုန်ကျနိုင်ပါတယ်။

UK မလာခင် ကုန်ကျမည့်စရိတ်များ (Pre-departure Costs):

• ကျောင်းလခ Deposit: Unconditional Offer ရပြီးတာနဲ့ ကျောင်းလခရဲ့တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်တဲ့ Deposit ကို အရင်ပေးရပါတယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် £3,000 ကနေ £5,000 ကြားမှာရှိပါတယ်။
• Visa နှင့် ဆက်စပ်ကုန်ကျစရိတ်များ:
  • Visa Application Fee: ~£490
  • IHS (Immigration Health Surcharge): တစ်နှစ်ကို £776 နှုန်းနဲ့ သင်တက်မယ့်နှစ်အရေအတွက်အတွက် ကြိုတင်အပြည့်ပေးရပါတယ်။ ၃ နှစ်စာဆိုရင် £2,328 ပါ။
  • TB Test: ဝိတိုရိယဆေးရုံမှာလုပ်ရပြီး ~USD 110 လောက်ကျသင့်ပါတယ်။
• Bank Statement: ကိုယ့်ဘဏ်အကောင့်ထဲမှာ ကျောင်းလခ (deposit နှုတ်ပြီး) + တစ်နှစ်စာနေထိုင်စရိတ် (London အပြင်ဘက်အတွက် £9,207၊ London အတွက် £12,006) ကို အနည်းဆုံး ၂၈ ရက်ဆက်တိုက် ပြထားရပါမယ်။
• လေယာဉ်လက်မှတ်: £800 - £1,300 ကြားမှာရှိနိုင်ပါတယ်။

အပိုင်း (၃) - ပညာရေး တံခါးပေါက်

• ပညာရေးအရည်အချင်း: UK တက္ကသိုလ်တွေက မြန်မာဆယ်တန်းကို တိုက်ရိုက်အသိအမှတ်မပြုပါဘူး။ ဒါကြောင့် A-Levels, IB Diploma, OSSD, US Diploma + APs လိုမျိုး နိုင်ငံတကာအထက်တန်းအောင်လက်မှတ်တစ်ခုခုတော့ လိုအပ်ပါတယ်။
• Foundation တက်ခြင်း: ဆယ်တန်း သို့မဟုတ် O-Level ပြီးတဲ့သူတွေအတွက် Foundation course ကနေတစ်ဆင့် တက္ကသိုလ်ကိုသွားရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရုတ်တရက် သင်ရိုးအပြောင်းအလဲကြောင့် အစပိုင်းမှာတော့ တော်တော်လေးရုန်းကန်ရနိုင်ပါတယ်။
• ကျောင်းရွေးချယ်မှု: "ဘယ်ကျောင်းကောင်းလဲ" ဆိုတာထက် "ဘယ်ကျောင်းက ကိုယ်နဲ့ကိုက်ညီလဲ" ဆိုတာက ပိုအရေးကြီးပါတယ်။
  • Subject Ranking: သင်တက်ချင်တဲ့ ဘာသာရပ်အတွက် ဘယ်ကျောင်းက ranking အကောင်းဆုံးလဲ။
  • University Ranking: ကျောင်းတစ်ခုလုံးရဲ့ عمومى ranking က ဘယ်လောက်လဲ။
  • Location: မြို့ကြီးတစ်မြို့ရဲ့ အုတ်အော်သောင်းတင်းမှုကို ကြိုက်လား၊ ဒါမှမဟုတ် Oxford လိုမျိုး အေးဆေးတဲ့ ပညာရေးမြို့တော်ကို ကြိုက်လား။ London နဲ့ ဘယ်လောက်ဝေးလဲ။
  • လူခံရှိမရှိ: ကိုယ့်ရဲ့မိသားစုဝင် ဒါမှမဟုတ် အသိမိတ်ဆွေရှိတဲ့မြို့က အစပိုင်းမှာ အများကြီးအထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ (ကျနော့်မှာတော့ ဘယ်နိုင်ငံမှာမှ လူခံမရှိပါဘူး)။

အပိုင်း (၄) - Part-time အလုပ် - အိပ်မက် နှင့် လက်တွေ့

ဒါက ကျောင်းသားတိုင်းရဲ့ အကြီးမားဆုံးမျှော်လင့်ချက်နဲ့ အကြီးမားဆုံးအထင်အမြင်လွဲမှားမှုပါပဲ။

Part-time အလုပ်က နေထိုင်စရိတ်အကုန် ကာမိနိုင်လား။

အဖြေကတော့ ရှင်းရှင်းလေးပါ - လုံးဝမကာမိနိုင်ပါဘူး။ အကောင်းဆုံးအခြေအနေမှာတောင် သင့်ရဲ့ နေထိုင်စားသောက်စရိတ် တစ်ခုတည်းကိုပဲ ကာမိဖို့ဆိုတာ မလွယ်ပါဘူး။ ကျောင်းလခကိုတော့ လုံးဝမမျှော်လင့်သင့်ပါဘူး။

လက်တွေ့ကျတဲ့ ဝင်ငွေတွက်ချက်မှု:

• အနည်းဆုံးလုပ်အားခ (Minimum Wage - 21 နှစ်အထက်): £11.44 (ကျနော်တို့ £12 လို့ပဲ အဝိုင်းတွက်လိုက်ပါမယ်)
• Term Time (ကျောင်းဖွင့်ချိန် - ၈ လ): တစ်ပတ် နာရီ ၂၀ လုပ်ခွင့်ရှိတယ်။
  • တစ်လဝင်ငွေ (နာရီ ၈၀): £12 x 80 = £960
  • ၈ လစာဝင်ငွေ: £960 x 8 = £7,680
• Term Break (ကျောင်းပိတ်ချိန် - ၄ လ): တစ်ပတ် နာရီ ၄၀ (Full-time) လုပ်ခွင့်ရှိတယ်။
  • တစ်လဝင်ငွေ (နာရီ ၁၆၀): £12 x 160 = £1,920
  • ၄ လစာဝင်ငွေ: £1,920 x 4 = £7,680
• တစ်နှစ်တာ အများဆုံးရနိုင်ငွေ: ~£15,360

ဘာကြောင့် ဒီဂဏန်းက လက်တွေ့မှာ မဖြစ်နိုင်တာလဲ။

• အသက်အရ လုပ်အားခကွာခြားမှု: သင်က အသက် 21 နှစ်မပြည့်သေးရင် (18-20)၊ သင့်ရဲ့အနည်းဆုံးလုပ်အားခက £8.60 ပဲရှိပါတယ်။ ဝင်ငွေက သိသိသာသာနည်းသွားပါမယ်။
• နာရီပြည့်ရဖို့ မလွယ်ခြင်း: ဘယ်အလုပ်ကမှ သင့်ကို တစ်ပတ် နာရီ ၂၀ အပြည့်အတိပေးဖို့ အာမမခံပါဘူး။ အလုပ်ပါးတဲ့နေ့တွေ၊ နေမကောင်းလို့ပျက်ကွက်တာတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။
• နွေရာသီအလုပ်ရှားပါးမှု: နွေရာသီမှာ ကျောင်းသားတွေအားလုံး အလုပ်ရှာတဲ့အတွက် အလုပ်ကရှားပြီး၊ full-time နာရီ ၄၀ ရဖို့ဆိုတာ အလွန်ခက်ခဲပါတယ်။

နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့၊ part-time အလုပ်ကို အပိုဝင်ငွေ (pocket money) အနေနဲ့ပဲ သဘောထားပါ။ သင့်ရဲ့အဓိကငွေကြေးထောက်ပံ့မှုကတော့ မြန်မာပြည်ကနေပဲ လာရမှာဖြစ်ပါတယ်။

အပိုင်း (၅) - UK ရောက်ပြီး အရေးကြီးဆုံး ပထမခြေလှမ်းများ

• GP (General Practitioner) မှာ မှတ်ပုံတင်ပါ: UK ရောက်ပြီးတာနဲ့ ကိုယ့်အဆောင်နဲ့အနီးဆုံးက ဆရာဝန်ဆီမှာ မှတ်ပုံတင်ပါ။ ဒါမှ နေမကောင်းဖြစ်တဲ့အခါ အလွယ်တကူ ဆေးခန်းပြနိုင်မှာပါ။
• ဘဏ်အကောင့်ဖွင့်ပါ: Monzo ဒါမှမဟုတ် Starling လို online bank တွေက app ကနေ အလွယ်တကူဖွင့်လို့ရပြီး မြန်ဆန်ပါတယ်။
• UK SIM Card ဝယ်ပါ: Giffgaff ဒါမှမဟုတ် SMARTY လို SIM-only plan တွေက တစ်လကို £10-£15 လောက်နဲ့ data အများကြီးရလို့ တန်ပါတယ်။
• National Insurance (NI) Number လျှောက်ထားပါ: Part-time အလုပ်လုပ်ဖို့အတွက် NI number က မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ အစိုးရ website ကနေ online မှာ အခမဲ့လျှောက်ထားနိုင်ပါတယ်။

အပိုင်း (၆) - နောက်ဆုံးအကြံပြုချက်

UK မှာကျောင်းတက်ဖို့ဆုံးဖြတ်တယ်ဆိုတာက ကြီးမားတဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခုပါ။ မလောပါနဲ့။ ကိုယ့်မှာဘာအရည်အချင်းရှိလဲ၊ ဘယ်လောက်တတ်နိုင်လဲ၊ ဘာကိုတကယ်စိတ်ဝင်စားလဲဆိုတာကို သေချာစဉ်းစားဆုံးဖြတ်ပြီးမှ ရှေ့ဆက်ပါ။