Oxford Brookes School of Architecture ရဲ့ကျနော့်Unit Exhibition
တစ်နေ့က Oxford Brookes Universityရဲ့ Built Environment အဆောက်အဦးတစ်ခုလုံးမှာ Exhibition ပြပွဲပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ Foundation, Undergraduate, Masters စတဲ့အတန်းတွေအကုန်လုံးမှ စာသင်နှစ်တစ်နှစ်တာလုံးအတွင်း ဖန်တီးမှုအကောင်းဆုံးလက်ရာများကို ထုတ်ဖော်ပြသကြတဲ့ပွဲလေးတစ်ခုပါ
ကျောင်းသားတိုင်းပြသခွင့်ရှိတယ်။ RIBA, Architects Journal, Design Engine Architects, Architecture Todayစတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေကနေ Architecture Schoolရဲ့ အကောင်းဆုံးသောလက်ရာတွေထဲက အကောင်းဆုံးတွေချည်းသီးသန့် ဆုပေးပါသေးတယ်။
ကျောင်းသားတွေကလဲ သူတို့မိဘတွေ အပြင်ကသူငယ်ချင်းတွေ တခြားသောUnit(အဖွဲ့)တွေက သူတွေ ဆရာဆရာမတွေနဲ့ စကားပြောကြလိုက် မေးကြမြန်းကြလိုက်နဲ့ တစ်နှစ်တာလုပ်ခဲ့သမျှရဲ့အသီးအပွင့်တွေကို ဂုဏ်ယူဝံ့ကြွားစွာပြသနေကြတာပေါ့ဗျာ။
Exhibitionမစမီပြင်ဆင်မှု
ဒုတိယနှစ် တတိယနှစ် ကျောင်းသားကျောင်းသူ ၂၅ယောက်ခန့်ပါဝင်တဲ့ကျနော်တို့ Unit Jကတော့ ပြသစရာနည်းနည်းများတယ်။ ထူးထူးဆန်းဆန်းလေးတွေ။
Architectureနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ပြသစရာတွေနည်းတယ်။ Experimentလုပ်ထားတာတွေ Exploreထားတာတွေပိုများပြားပါတယ်။ အဖွဲ့ရဲ့ဆောင်ပုဒ်ကိုက Experimenting Errorကိုး။
စာသင်နှစ်ကုန်အပြီး ကျောင်းသားတွေအကုန်လုံးAssignmentတွေထပ်လို့ပြီးတဲ့အချိန် အကုန်လုံးအားကြတဲ့အချိန်မှာ ဒီပြပွဲအတွက်စတင်ပြင်ဆင်ပါတယ်။ ပုံဆွဲတဲ့သူကဆွဲ၊ ဆေးသုတ်တဲ့သူကသုတ်၊ ရုပ်ရှင်ထုတ်တဲ့သူကထုတ်၊ ရိုက်တဲ့သူကရိုက်နဲ့ပေါ့။
ကျောင်းသားတိုင်းတော့မပါဝင်နိုင်ဘူး။ တချို့ကျတော့လဲ သူတို့မိခင်နိုင်ငံသူတို့ပြန်ဖို့ စီစဥ်ကြနေချိန်။ တချို့ကျတော့ စာကိုမထပ်ရသေးတဲ့အချိန်၊ တချို့လဲပျင်းလို့ မပါဝင်ကြဘူး။ ပျော်ဖို့တော့ကောင်းပါတယ်။ ကျောင်းစာဆိုတဲ့ဖိအားမရှိတဲ့အချိန်မှာ အတန်းဖော်တွေအချင်းချင်း ဆရာဆရာမတွေနဲ့ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေအချင်းချင်း ပူးပေါင်းဖန်တီးကြတဲ့လက်ရာလေးပေါ့။
ကျောင်းမှာလုပ်ရတာတွေအကြောင်းအသေးစိတ်ဖတ်ချင်သူတွေကတော့ စာဆက်ဖတ်နိုင်ပါတယ်။ ပုံလေးတွေကြည့်ချင်နေပြီဆိုရင်တော့ သွားကြည့်နိုင်ပါတယ်။ နားလည်ရလွယ်ကူမှာပါ။
ဗိသုကာပညာနဲ့ မရင်းနှီးတဲ့သူတွေတောင် နားလည်သဘောပေါက်လွယ်အောင်လို့၊ စားဖိုမှူးတစ်ယောက်က သူ့ရဲ့အကောင်းဆုံးစားသောက်ဆိုင်အတွက် ဟင်းပွဲအသစ်တစ်ခုကို ဖန်တီးပုံနဲ့ ဥပမာပေးပြီး ရှင်းပြပေးပါမယ်။
ဒီမှာ ကျောင်းသားက ဗိသုကာပညာရှင်၊ Project တွေကတော့ သူဖန်တီးမယ့် အဆောက်အအုံတွေပါပဲ။
ခြုံငုံသုံးသပ်ချက် (The Big Picture)
ကျနော်တို့ ၂၅ယောက်အဖွဲ့က ကျောင်းသားတိုင်းဟာ တစ်နှစ်တာအတွင်းမှာ အဓိက Project ကြီး (၂) ခုကို အဆင့်လိုက်လုပ်ရပါတယ်။ ထူးခြားတာက ဘာဆောက်ရမယ်ဆိုပြီး ကျောင်းက ခေါင်းစဉ်သတ်မှတ်ပေးတာမဟုတ်ဘဲ၊ "ဒီနေရာမှာ ဘယ်လိုအဆောက်အအုံမျိုး လိုအပ်နေလဲ" ဆိုတဲ့ မေးခွန်းကို ကျောင်းသားကိုယ်တိုင်က စပြီးမေးရ၊ အဖြေကိုလည်း ကိုယ့်ဒီဇိုင်းနဲ့ကိုယ် ပြန်ဖြေရတာပါ။
Project 1 (အကြိုစမ်းသပ်မှု)
ဒါကတော့ စားဖိုမှူးတစ်ယောက် မီးဖိုချောင်ထဲမှာ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အသစ်တွေ၊ ချက်ပြုတ်နည်းအသစ်တွေကို စမ်းသပ်ကြည့်တဲ့အဆင့်နဲ့တူပါတယ်။ ဘယ်အရသာနှစ်ခုကို ရောစပ်ရင်ကောင်းမလဲ၊ ဘယ်လိုပုံစံအသစ်နဲ့ ပြင်ဆင်ကြည့်ရမလဲဆိုပြီး လွတ်လွတ်လပ်လပ် စမ်းသပ်ဖန်တီးတဲ့ အဆင့်လေးမို့ အသေးစိတ်မပြောတော့ဘူးပေါ့။
Semester 1: Project 2 - စိတ်ကူးအကြံဉာဏ်နဲ့ အဓိကဟင်းပွဲ Concept ကိုတည်ဆောက်ခြင်း (The Creative Idea)
ဒီအဆင့်မှာ စားဖိုမှူးက သူ့ဆိုင်အတွက် အဓိကဟင်းပွဲအသစ် (Signature Dish) တစ်ခုရဲ့ Concept ကို စတင်ဖန်တီးပါတယ်။
- မေးခွန်းထုတ်ခြင်း (Finding the Need): စားဖိုမှူးက ဈေးထဲသွားပြီး "ဒီမြို့ကလူတွေ ဘာစားချင်နေကြလဲ၊ သူတို့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဘယ်လိုစားစရာအသစ်ကို ငါဖန်တီးပေးနိုင်မလဲ" ဆိုပြီး စဉ်းစားပါတယ်။
- ဒါဟာ ဗိသုကာကျောင်းသားက "Cultural Context" (ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာအခြေအနေ) နဲ့ "Relevant Architectural Briefs" (လိုအပ်ချက်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ အဆောက်အအုံဆိုင်ရာအဆိုပြုလွှာ) ကို လေ့လာတာပါပဲ။ ဥပမာ - ရန်ကုန်မြို့လယ်က မြေကွက်တစ်ခုမှာ လူငယ်တွေစုဝေးနိုင်မယ့်၊ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုမပျောက်တဲ့ ခေတ်မီစာကြည့်တိုက်တစ်ခု လိုအပ်နေလားဆိုပြီး မေးခွန်းထုတ်တာမျိုးပါ။
- အဖြေရှာခြင်း (The Creative Proposal): စားဖိုမှူးက "ဒေသထွက်ကုန်တွေသုံးပြီး၊ ခေတ်မီတဲ့ ချက်ပြုတ်နည်းနဲ့စပ်ထားတဲ့ Fusion ဟင်းပွဲအသစ်တစ်ခု ဖန်တီးမယ်" ဆိုပြီး ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။
- ဒါဟာ ကျောင်းသားက "Creative Architecture Design Proposal" ကို ဖန်တီးလိုက်တာပါပဲ။ စောစောက စာကြည့်တိုက်ဥပမာကိုပဲ ပြန်သုံးရရင်၊ ရိုးရာအိမ်ပုံစံ Element တွေနဲ့ ခေတ်မီဒီဇိုင်းကိုပေါင်းစပ်ထားတဲ့ စာကြည့်တိုက်ရဲ့ ပုံကြမ်းတွေ၊ အတွေးအခေါ်တွေကို တင်ပြတာပါ။
ရလဒ်: ဒီ Semester အကုန်မှာ ကျောင်းသားဆီမှာ "ဘာဆောက်မယ်" ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးအရမ်းကောင်းတဲ့ အဆောက်အအုံ ဒီဇိုင်း Concept တစ်ခု ရရှိလာပါပြီ။ အဆောက်အဦးတစ်ခုလဲဖန်တီးလို့ရနိုင်ပါပြီ။ သို့သော် အကြမ်းဖျင်းအဆင့်ပဲရှိပါသေးတယ်။
Semester 2: Project 3 - ဟင်းပွဲကို လက်တွေ့ချက်ပြုတ်နိုင်အောင် အသေးစိတ်စီစဉ်ခြင်း (The Realistic Plan)
ပထမ Semester က ဟင်းပွဲ Idea ကို တကယ်လက်တွေ့ချက်ပြုတ်လို့ရအောင်၊ အရသာအရှိဆုံးဖြစ်အောင် အသေးစိတ်ပြင်ဆင်တဲ့အဆင့်ပါ။ ဒီအဆင့်မှာ အချက် (၃) ချက် အဓိက ပေါင်းစပ်လာပါတယ်။
- 1. Site Analysis (နေရာအနေအထားကိုလေ့လာခြင်း): စားဖိုမှူးက သူ့မီးဖိုချောင်ကို သေချာတိုင်းတာပါတယ်။ "ငါ့မီးဖိုက ဘယ်လောက်ပူလဲ၊ အလင်းရောင်ဘယ်ကရလဲ၊ ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေထားဖို့ နေရာအလုံအလောက်ရှိရဲ့လား" ဆိုပြီး စစ်ဆေးပါတယ်။
- ဒါဟာ ဗိသုကာကျောင်းသားက သူအဆောက်အအုံဆောက်မယ့် မြေကွက် (Site) ကို အသေးစိတ်လေ့လာတာပါ။ မြေကွက်က နေရောင်ခြည်ဘယ်ဘက်ကရလဲ၊ လေဘယ်ကလာလဲ၊ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဘာအဆောက်အအုံတွေရှိလဲ၊ မြေအမျိုးအစားကဘာလဲ စတာတွေကိုထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါတယ်။ ကိုယ့်ဒီဇိုင်းကို အကုန်လုံးနဲ့အဆင်ပြေအောင်ဖန်တီးကြရပါတယ်။
- 2. Technology (နည်းပညာပိုင်း): စားဖိုမှူးက "ဒီအသားကို နူးညံ့သွားအောင် ခေတ်မီ Sous-vide စက်နဲ့ချက်မလား၊ ဒါမှမဟုတ် ရိုးရာမီးသွေးမီးဖိုနဲ့ပဲကင်မလား" ဆိုပြီး ဆုံးဖြတ်ရပါတယ်။
- ဒါဟာ ကျောင်းသားက သူ့အဆောက်အအုံကို ဘယ်လို နည်းပညာ (Technology)၊ ဘယ်လို ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း (Materials) တွေသုံးပြီး တကယ်ဆောက်မလဲဆိုတာကို အသေးစိတ်စဉ်းစားတာပါ။ သံကူကွန်ကရစ်နဲ့ဆောက်မလား၊ သစ်သားနဲ့လား၊ မှန်တွေကို ဘယ်လိုအသုံးပြုမလဲ၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်၊ အလင်းရောင်ကောင်းကောင်းရအောင် ဘယ်လိုနည်းပညာတွေသုံးမလဲ စသဖြင့်ပေါ့။
- 3. Precedent Study (အောင်မြင်တဲ့နမူနာများကိုလေ့လာခြင်း): စားဖိုမှူးက တခြားနာမည်ကြီး စားဖိုမှူးတွေရဲ့ အလားတူဟင်းပွဲတွေကို လေ့လာပါတယ်။ "သူတို့က ဒီအရသာကို ဘယ်လိုထိန်းချုပ်သွားတာလဲ၊ ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေသုံးခဲ့လဲ" ဆိုပြီး သင်ခန်းစာယူပါတယ်။
- ဒါဟာ ကျောင်းသားက နာမည်ကြီးဗိသုကာပညာရှင်တွေဆောက်ခဲ့တဲ့ အလားတူ အဆောက်အအုံ (Precedent) တွေကို လေ့လာတာပါ။ သူတို့ရဲ့ ဒီဇိုင်းက ဘာကြောင့်အောင်မြင်တာလဲ၊ ဘယ်လိုအခက်အခဲတွေကို ဖြေရှင်းခဲ့လဲဆိုတာကို လေ့လာပြီး ကိုယ့်ဒီဇိုင်းအတွက် သင်ခန်းစာယူ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချရတာပါ။
ရလဒ်: ဒီ Semester အကုန်မှာ ကျောင်းသားဆီမှာ လှပတဲ့ စိတ်ကူးသက်သက်မဟုတ်တော့ဘဲ၊ သတ်မှတ်ထားတဲ့မြေကွက်ပေါ်မှာ၊ ခိုင်မာတဲ့နည်းပညာတွေနဲ့ ဘယ်လိုတည်ဆောက်မယ်ဆိုတာကို အသေးစိတ်ရေးဆွဲထားတဲ့၊ လက်တွေ့ကျပြီး ဆောက်လုပ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ (buildable) ဒီဇိုင်းတစ်ခုဖြစ်လာပါတယ်။
အနှစ်ချုပ်
- Project 2 (Semester 1): "ဘာဆောက်မလဲ၊ ဘာကြောင့်ဆောက်မှာလဲ" ဆိုတဲ့ အိပ်မက် (The Dream) ကိုဖန်တီးတာပါ။
- Project 3 (Semester 2): အဲ့ဒီအိပ်မက်ကို "ဘယ်လိုဆောက်မလဲ" ဆိုတဲ့ လက်တွေ့အစီအစဉ် (The Plan) အဖြစ် အကောင်အထည်ဖော်တာပါ။
ဒီသင်ကြားရေးပုံစံက ကျောင်းသားတွေကို အိပ်မက်လှလှမက်တတ်တဲ့ ဒီဇိုင်နာတစ်ယောက်အဖြစ်မက၊ အဲ့ဒီအိပ်မက်ကို လက်တွေ့အကောင်အထည်ဖော်နိုင်တဲ့ လက်တွေ့ကျတဲ့ ဗိသုကာပညာရှင်တစ်ယောက်ဖြစ်လာအောင် လေ့ကျင့်ပေးလိုက်တာပါပဲ။
ပြင်ဆင်ရတာကတော့များတယ်ဗျိုး။ တစ်နှစ်ပတ်လုံးအလုပ်လုပ်ထားခဲ့တဲ့ ရှုပ်ပွထားခဲ့တဲ့ နေရာကြီးတစ်ခုလုံးကို အစအဆုံးသန့်ရှင်းရေးတွေလုပ် ဆေးတွေသုတ် ဖုန်တွေစုပ်။
- Architectureနဲ့ပတ်သက်တဲ့ Drawingတွေ
- Modelတွေ (3D Print, Plaster Casting, Scratch Model, Mass Model, ...)
- မှန်ဘောင်တွေ ချိတ်တွေ စားပွဲခုံတွေ။
ဒီ Sectionဆိုကျနော်ဖန်တီးထားတာပါ။ အမှတ်အရဆုံးပဲ။ Deadlineရဲ့မနက်ပိုင်းကို သူ့ချည်းပဲထိုင်ဆွဲခဲ့ရတာ။
Exhibitionမှပုံရိပ်များ
ပွဲနေ့ကတော့ သောက်စရာပုလင်းလေးတွေ၊ ဝတ်ကောင်းစလှလေးတွေနဲ့ ပျော်ကြပါးကြပေါ့ဗျာ။ DJလိုလိုမျိုးလဲရှိတယ်။ သီချင်းတွေလဲဆိုကြတယ်။ တချို့လဲမူး၊ အတင်းတုပ်ကြတော့လဲတုပ်ကြတာပေါ့ဗျာ။
ဆုပေးပွဲ
အခုနှစ်ပွဲလေးကတော့သိပ်အမှတ်ရဖို့ကောင်းပါတယ်။ အမှတ်မထင်ဘဲနဲ့ ဒုတိယနှစ်တစ်ခုလုံးရဲ့အကောင်းဆုံးPortfolioဆုအတွက် ဆန်ကာတင်အရွေးခံရတယ်။ (ရတော့မရလိုက်ဘူးဟဲဟဲ) စာမေးပွဲလဲဘာတစ်ခုမှမကျဘူး။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုလဲ အားမရဘူးဆိုသော်လည်း ချီးကျူးခံရတော့လဲပျော်ရတယ်။ ဒီတစ်ခေါက်နွေတော့ မပျော်ရတော့ဘူးထင်ခဲ့ပေမယ့် ပျော်ရပါတယ်။
အဆုံးသတ်အမှာစကား
ခြုံငုံသုံးသပ်ရရင်တော့ အရင်နှစ်က ကျနော်ကျောင်းနဲ့အလှမ်းဝေးခဲ့တယ်။ ကျောင်းနေ့တိုင်းသွားနေပေမယ့်လဲ ဆရာဆရာမတွေနဲ့လဲသိပ်မရင်းနီးခဲ့သလို အတန်းဖော်တွေနဲ့လဲ သိပ်မသိခဲ့ဘူး။ ဒီနှစ်လဲထိုနည်းလည်းကောင်းပဲဆိုပေမယ့် ကိုယ်တိုင်လဲပိုပြီးပွင့်လင်းလာတယ်။ Confidenceရှိလာတယ်။
စကားတွေလဲအရင်ထက်ပိုပြောလာတယ်။ ကိုယ့်Ideaကိုယ်ပိုမိုချပြတတ်လာတယ်။ ဝါသနာပါတဲ့အရာတွေနဲ့ကျောင်းစာကိုပိုမိုပေါင်းစပ်အသုံးချတတ်လာတယ်။ အချိန်ကိုပိုမိုအသုံးချတတ်လာတယ်။ ဘဝက 'အမှိုက်' တွေကို ဖယ်ရှာတတ်လာတယ်။
ဒီPageလေးကြောင့်လဲ ကျနော့်ဘဝအမျိုးမျိုးပြောင်းလဲလာခဲ့တယ်။ စာရေးပုံရေးသားနည်းတွေကနေစလို့ အကြောင်းအရာတစ်ခုကို ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေဖတ်ရကောင်းအောင် ဘယ်လိုတင်ပြရမလဲဆိုတာတွေသိလာတယ်။ ဒီလိုသိလာတာတွေက စာလုပ်တဲ့အခါမှာလဲ အထောက်အကူသိပ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ကျေးဇူးတင်ပါတယ် မိတ်ဆွေအားလုံး။ အထူးကျေးဇူးတင်မိပါတယ်။
