ကျောင်းတက်ခြင်းနဲ့နိုင်ငံရေး
This article is also available in [English]
"ခုလိုမျိုး ခေတ်မှာ ဘယ်သူမှနိုင်ငံခြားမထွက်နိုင်ဘူး။ ထွက်နိုင်ရင်အဲ့တာအကောင်ပဲ။ တခြားလူငယ်တွေတောထဲရောက်နေချိန်မင်းဘာလို့ဒီလိုဟာတွေတင်နေတာလဲ။"
ကျနော်စာစရေးမယ်ဆိုတဲ့အခြေအနေကိုအသာထား။ ကျနော်UKလာချိန်ကိုအသာထား။ ကျနော်OSSDတက်မယ့်အချိန်ကိုပြန်သွားမယ်။ အဲ့တုန်းကဘာဖြစ်လို့ကျောင်းတက်ဖို့ရွေးချယ်ခဲ့တာလဲ။
အပိုင်း (၁)။ ပြိုကွဲခဲ့သောအချိန် - ကိုယ်ရေးကိုယ်တာရာဇဝင်
ကျနော်အရင်တုန်းက မှတ်မှတ်ရရ ကျောင်းလုံးဝမတက်ဖို့ငြင်းဆန်ခဲ့တယ်။ အကျဉ်းချုပ်ကတော့ ကျနော်ပညာရေးစနစ်အမျိုးမျိုးအောက်မှာ မြန်မာဆယ်တန်းဖြေမယ့်နှစ်အရောက်၊ စာမေးပွဲဖြေချိန် ၁လ ၂လအလိုမှာ အာဏာသိမ်းတယ်။ ကျနော့်ဘဝလုံးလုံးလျားလျားမှောက်သွားတယ်။ စိတ်ဓာတ်အလူးအလဲကျဆင်းပြီး စာကိုစိတ်နာတဲ့အထိဖြစ်ခဲ့တယ်။
ဘယ်လိုrecoverဖြစ်ခဲ့လဲ။ ခုဘာလို့ဒီရောက်နေလဲ။
ကျနော်စာကိုသိပ်စိတ်နာတယ်။ ကျနော့်မှာ အချိန်ဆိုတာ ဟိုး၉တန်းနှစ်လယ်ကတည်းကနေ COVID-19 တောက်လျှောက်ပေးဆပ်ခဲ့ရတာ။ အပြင်မှာ သူများတွေဘယ်လိုတွေပဲ volunteerလုပ်လုပ်၊ အပြင်မှာ ဘယ်သူတွေ ဘယ်လောက်ကြီးပဲသေနေသေနေ ကိုယ်နဲ့မဆိုင်သလိုပဲ နေခဲ့တယ်။ အိမ်ကလည်းခွင့်ပြုမှာမဟုတ်။ အိမ်ပြင်တောင်ပေးထွက်တာမှမဟုတ်တာ၊ အာဏာသိမ်းတဲ့ထိ အပြင်ထွက်လို့ရတဲ့သော့မှန်သမျှ သိမ်းထားတာလေ။
စဉ်းစားကြည့်လေဗျာ ကိုယ်နေ့မနားညမအား အကုန်လုံးကိုစွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီးလုပ်ခဲ့တဲ့အလုပ်။ ကိုယ်ချစ်တဲ့သူတွေ၊ ကိုယ်ချစ်တဲ့ ဝါသနာ၊ ကိုယ်ချစ်တဲ့ ကိစ္စတွေအကုန်လုံးဒီဟာပြီးမှလုပ်မယ်ဆိုပြီးကျနော်ရပ်တန့်ခဲ့တယ်။
ကြိုက်ကြိုက်မကြိုက်ကြိုက်စိတ်ထဲကနေ လုပ်ရတော့မယ်ဆိုတဲ့စိတ်နဲ့လုပ်ခဲ့တယ်။ ဆရာ၊ ဆရာမကောင်းတွေနဲ့သင်တန်းတွေမှလွဲ၍ သိပ်ပြီးအကူအညီမရခဲ့ဘူး။ COVID-19 ကာလဆိုတော့ အိမ်မှာပဲ home stay၊ အိမ်ကိုဘာပစ္စည်းအသစ်မှအဝင်မခံ၊ အပြင်ထွက်ရင် တစ်ကိုယ်လုံး PPE တွေ mask တွေနဲ့ အသက်ရှူကြပ်တဲ့အထိသွားခဲ့ရတယ်။ အဲ့လိုကာကွယ်ခဲ့လဲ ကျနော် wave တိုင်းကူးခဲ့တာပဲ။
ဖုန်းဆိုရင်လဲသုံးခွင့်မရခဲ့ဘူး၊ ဆယ်တန်းရဲ့ trend လေးပေါ့ဗျာ။ "အာရုံများတယ်" ပေါ့။ ဟုတ်တယ်၊ အသုံးမတတ်ရင်တော့ဒုက္ခများတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့်လဲ ဓါးရှတယ်ဆိုပြီး ဓါးမသုံးဘဲနေလို့မှမရတာ။ မသုံးဘဲနေရင် ဟင်းတောင်ချက်လို့ရမှာမဟုတ်။ ကျနော့်မှာ digital device ဆိုလို့မရှိဘူး။ မိဘတွေဖုန်းတွေကလည်း password လေးတွေနဲ့ခံခံထားတာ။ ကျနော်ကတော့ ခိုးကြည့်တာပဲ၊ နောက်တော့လဲ နောက် password ပြောင်းသွားရော။ ဒီလိုနဲ့သံသရာလည်နေစမြဲပဲ။
အဲ့ဒီလိုပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကျနော်နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြိုးစားခဲ့တာပါ။ တစ်မနက်ခင်းမှာပဲ အဲ့ဒီကြိုးစားမှုအားလုံး အဓိပ္ပာယ်မဲ့သွားခဲ့တယ်။
အပိုင်း (၂)။ "စာသင်ခြင်း" ကို ဘာကြောင့်မုန်းတီးသွားတာလဲ - ကျိုးပဲ့နေသောစနစ်အပေါ် ဝေဖန်ချက်
အဲ့ဒီကာလမှာ ကျနော်ဒီပညာရေးစနစ်ရဲ့ဆိုးဝါးပုံတွေကို မျက်ဝါးထင်ထင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရတယ်။ အသိသာဆုံးပဲပြောမယ်။
- ပထဝီ: ဘာသင်ရလဲ။ Geography ဆိုတာ ရေမြေရဲ့သဘောသဘာဝ၊ ဖြစ်တတ်တဲ့မုန်တိုင်း၊ မီးတောင်တွေဘယ်လိုဖြစ်လာလဲ စသဖြင့်ပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့သင်ခဲ့ရတာက ဘယ်စက်ရုံမှာ ဘာပစ္စည်းဘယ်လောက်ထုတ်ခဲ့လဲတို့။ No one cares လေ။ ဒါဟာ စူးစမ်းလိုစိတ်ကိုသတ်ပြီး ငြီးငွေ့မှုကိုမွေးမြူတဲ့ သင်ကြားရေးတစ်ခုပါ။
- အင်္ဂလိပ်စာ: ကျောင်းအများစုက english to burmese ဆိုပြီးအလွတ်ကျက်ခိုင်းတယ်။ ဘယ်ဘာသာစကားကိုမှ ဒီလိုမသင်ဘူး။ ဒါဟာ ဆက်သွယ်ရေးကိုသင်ပေးတာမဟုတ်ဘဲ ကြက်တူရွေးဖြစ်အောင်လေ့ကျင့်ပေးတာပါ။
- စာအုပ်သာအမှန်: ဘိုင်အိုတစ်အုပ်လုံးအလွတ်ကျက်ရမယ်။ တစ်လုံးမှားရင် ဂုဏ်ထူးမရဘူး။ ဖြစ်သင့်လားလို့လေ။ ဒီစနစ်က နားလည်မှုကို အသိအမှတ်မပြုဘူး၊ စာအုပ်ကိုမျက်စိမှိတ်လိုက်နာမှုကိုပဲ ဆုချတယ်။
ဒါတွေဟာ ပညာရေးမဟုတ်ပါဘူး။ လိုက်နာမှုရှိစေဖို့ လေ့ကျင့်ပေးခြင်းသက်သက်ပါပဲ။ ဒီလိုနဲ့ သိပ်စိတ်နာခဲ့တယ်။
အပိုင်း (၃)။ ကွဲပြားသောတိုက်ပွဲမြေပြင် - ဒီကိုရောက်နေခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်း
ကျနော်ဒီခံယူချက်နဲ့တင် ပညာရေးကိုတစ်ထောင့်တစ်နေရာကနေ ပြောင်းလဲမယ်လို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်ဘာကူညီနိုင်မှာလဲ။ ၉တန်းအောင် ၁၀တန်းအောင်ဘဝနဲ့ ဘာမှမကူညီနိုင်မှာမို့လို့ ကျနော်နိုင်ငံခြားထွက်ဖို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။ ဒါဟာ ထွက်ပြေးခြင်းမဟုတ်ဘူး၊ မဟာဗျူဟာတစ်ခုပါ။ လိုအပ်တဲ့သင်တန်းတက်တယ်။ လိုအပ်တဲ့ အရာတွေဖန်တီးပြီးဒီရောက်လာတယ်။ တခြားနည်းလမ်းတွေရှိပေမယ့် ဒီနည်းလမ်းက ကျနော့်အတွက် အဆင်ပြေနိုင်ဆုံး၊ အကူအညီအရနိုင်ဆုံး၊ အဖြစ်နိုင်ဆုံးနည်းလမ်းလေးလေ။ ကျနော်က တိုက်ပွဲကို တခြားတစ်နေရာမှာတိုက်ဖို့ရွေးချယ်ခဲ့တာပါ - တကယ့်ရေရှည်ပညာရေးတော်လှန်ရေးအတွက် လိုအပ်တဲ့အသိပညာနဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို စုဆောင်းနိုင်မယ့်နေရာမှာပေါ့။ ခံယူချက်ခြင်းတူချင်မှတူမယ်။ ဒါပေမယ့် target ကတော့တစ်ခုတည်းပဲ။ နိုင်ငံပြောင်းလဲဖို့။
ကျနော်ကရပ်တန့်မှာမဟုတ်ဘူးဗျ။ အဆုံးစွန်အထိ တိုက်ပွဲဝင်သွားမှာ။ ကျနော်တို့ကလေးတွေအလှည့်ကျရင် ကျနော်တို့ကြုံခဲ့ရတဲ့ဖြစ်ရပ်မျိုးဘယ်သောအခါမှမကြုံစေရဘူး။ ကျနော်တို့ကလေးတွေအလှည့်ကျရင် ပြောချင်တယ်။
"ဖေဖေက နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ခဲ့တာ။ ဖေဖေတို့တုန်းက တော်တော်ဆိုးတာ။ သမီးတို့အလှည့်ကျ ကောင်းသွားပြီ။ ဘာမှကျက်စရာမလိုတော့ဘူး။ မေးခွန်းတွေမေးလို့ရတယ်။ သဘောမတူတာတွေပြောလို့ရတယ်။ သင်ယူလို့ရတယ်။"
ဒါပဲကျနော်ကြားချင်တယ်။ ဒီလိုကြားရဖို့အစွမ်းကုန်ကြိုးစားမယ်။
အပိုင်း (၄)။ လမ်းကြောင်းရှာနေဆဲ လူငယ်များအတွက် သတင်းစကား
ကျနော့်လိုမျိုးအခြေအနေမှာရှိခဲ့ဖူးတဲ့သူ၊ ရှိနေမယ့်လူငယ်တွေ၊ ပညာရေးတစ်ပိုင်းတစ်စဖြစ်နေတဲ့လူငယ်တွေကိုပြောချင်တာက ကျနော့်နည်းလမ်းအတိုင်းလိုက်လုပ်စရာမလိုပါဘူး။ ဟုတ်တယ်၊ အဖြူအစိမ်းနဲ့ကျောင်းမဖြစ်မနေတက်နေရရင်တောင်ပြောင်းပါ။ အဲ့ပညာရေးနဲ့ ဘာမှဆက်ဖြစ်မှာမဟုတ်ဘူးဆိုတာ လူတိုင်းအသိပါ။ ဘာမှမတက်ဖြစ်သေးဘူးဆိုတဲ့သူတွေ အဆင်ပြေတဲ့ foundation၊ အဆင်ပြေတဲ့အထက်တန်းပညာရေး၊ အဆင်ပြေတဲ့အရာကိုဖန်တီးပါ။ လမ်းဆိုတာ ရှာတွေ့တာမဟုတ်ဘူး၊ တစ်လှမ်းချင်းတည်ဆောက်ရတာပါ။ ယုံကြည်ရတဲ့လူတစ်ယောက်နဲ့စကားပြောကြည့်ပါ။ မေးခွန်းသေးသေးလေးတစ်ခုမေးလိုက်ပါ။ အဲ့ဒီစကားတစ်ခွန်းက သင်မသိခဲ့တဲ့တံခါးတစ်ချပ်ကို ဖွင့်ပေးနိုင်ပါတယ်။
စိတ်မပူပါနဲ့ဗျ ကိုယ်တိုင်သာကြိုးစားနေပါစေ၊ ယုံကြည်ချက်ခိုင်မာနေပါစေ၊ လမ်းစပေါ်လာမှာပါ။
ကျနော်ခုလိုမျိုးစာတွေဖတ်ပြီးတဲ့နောက် အကျိုးတစ်ခုခုရှိသွားရင်ကျေနပ်ပါတယ်။ ကျနော်တောင်းဆိုစရာရှိပါတယ်။ နိုင်ငံ့အကျိုးအတွက်တစ်ထောင့်တစ်နေရာကနေ အကျိုးပြုနေပေးပါ။ ဒါဆို ကျနော်ကျေနပ်တယ်။ ကျောင်းတက်တာနဲ့နိုင်ငံရေးနဲ့မဆိုင်ဘူးလို့ ဘယ်သူပြောခဲ့လို့လဲ။ နိုင်ငံ့အရေးဆိုတာလူတိုင်းနားလည်မှအဆင်ပြေမှာ။ နိုင်ငံ့အရေးဆိုတာကိုယ့်အရေးပဲလေ။
အကယ်၍ ကျနော်ဗမာပြည်မှာသာဆက်ရှိနေသေးတယ်ဆိုရင်တော့ကျနော်က တောင်ဘက်လားမြောက်ဘက်လားရောက်နေလောက်ပါပြီ။ မလုံခြုံတော့တဲ့အနေအထားမှာ လူငယ်တိုင်းက ကိုယ်စီကိုယ်စီလွတ်ရာကျွတ်ရာဒေသကိုထွက်သွားကြမှာပါ။ တတ်နိုင်တဲ့နေရာတတ်နိုင်တဲ့အခြေအနေကနေ တဖြည်းဖြည်းချင်း ရှေ့ဆက်သွားမှာပေါ့ဗျာ။ Don’t worry။
