လေးစားမှုဆိုတဲ့ ငွေကြေး - မိဘနှင့် သားသမီးကြားက မမြင်နိုင်သော စစ်ပွဲ
"အားလုံးရဲ့အမြင်နဲ့တော့တူချင်မှတူမယ်။ ဒါကကျနော့်အမြင်။"
This article is also available in [English]
ဒီနေ့တော့ ကျောင်းကိစ္စတွေ ခဏမေ့ထားပြီး၊ ကျနော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝထဲက သိမ်မွေ့တဲ့ ကွာခြားချက်လေးတွေအကြောင်း ပြောချင်ပါတယ်။ ဒီကိုရောက်မှ မဟုတ်ပါဘူး၊ ဘယ်နေရာမှာမဆို ကောင်းတဲ့သူကကောင်းပြီး၊ မကောင်းတဲ့သူက မကောင်းတာပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကွာဟချက်တွေထဲက "လေးစားမှု" ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာကတော့ တကယ်ကို ထူးခြားပါတယ်။
အပိုင်း (၁) - "Sorry" နှင့် "Thank You" ၏ တန်ဖိုး
ရန်ကုန်မှာတုန်းက ကျနော့်မှာအကျင့်တစ်ခုရှိတယ်။ တစ်ခုခုဖြစ်တိုင်း၊ ကိုယ့်ကြောင့်ဖြစ်ဖြစ် သူများကြောင့်ဖြစ်ဖြစ်၊ "Sorry နော်" လို့ ပြောတတ်တယ်။ ဒီမှာလည်း အဲ့ဒီအကျင့်က ပါလာတယ်။ ဒါပေမယ့် ကွာခြားသွားတာက တုံ့ပြန်မှုပါပဲ။
ဒီမှာကတော့ သင်ကတံခါးဖွင့်ပေးထားရင်၊ ဓာတ်လှေကားစောင့်ပေးရင် "Thank you" ဆိုတဲ့စကားကို အမြဲတမ်းကြားရမှာပါ။ လူတစ်ယောက်နဲ့ မတော်တဆတိုက်မိရင် နှစ်ယောက်လုံးဆီက "Sorry" ဆိုတဲ့စကားက တပြိုင်နက်တည်းထွက်လာတတ်တယ်။ ဒါက အပေါ်ယံယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုလို ထင်ရပေမယ့်၊ တကယ်တော့ ဒါက "တစ်ယောက်ရဲ့တည်ရှိမှုကို တစ်ယောက်က အသိအမှတ်ပြုခြင်း" ဆိုတဲ့ အခြေခံလေးစားမှုတစ်ခုပါပဲ။
ရန်ကုန်မှာတော့ ဒီလိုမဟုတ်ခဲ့ဘူး။ ကိုယ့်ကြောင့် သူများထိခိုက်သွားတာတောင်မှ မသိချင်ယောင်ဆောင်ပြီး ထွက်သွားတဲ့သူတွေ အများကြီးကြုံဖူးပါတယ်။ လူတိုင်းက ကိုယ့်ဘဝနဲ့ကိုယ်ရှုပ်နေကြတာမှန်ပေမယ့်၊ ကိုယ့်လုပ်ရပ်ကြောင့်ဖြစ်သွားတဲ့ သေးငယ်တဲ့ထိခိုက်မှုတစ်ခုအတွက် တာဝန်ယူမှုရှိဖို့ ဝန်လေးနေကြတာကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်အတွက် စဉ်းစားစရာတစ်ခုပါ။
အပိုင်း (၂) - အသက်အရွယ်နှင့် လေးစားမှု - အစဉ်အလာ၏ လောင်းရိပ်
ဒီလိုပဲ၊ ဒီမှာ ကလေးသူငယ်၊ သက်ကြီးရွယ်အို၊ ကိုယ်လက်အင်္ဂါမသန်စွမ်းသူတွေအပေါ်မှာထားတဲ့ လေးစားမှုကလည်း ကျနော်တို့ဆီက ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ကွာခြားပါတယ်။ Wheelchair နဲ့သွားလာတဲ့သူတွေအတွက် အဆောက်အဦးတိုင်းမှာ ramp တွေ၊ သီးသန့်အိမ်သာတွေ အဆင်သင့်ရှိနေတာက သူတို့ကို "ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး" တစ်ယောက်လိုမဟုတ်ဘဲ၊ "တန်းတူညီမျှတဲ့ နိုင်ငံသားတစ်ယောက်" အဖြစ် သတ်မှတ်ထားလို့ပါပဲ။
ဒါက ကျနော်တို့ကို အရေးကြီးတဲ့မေးခွန်းတစ်ခုဆီကို ပြန်ခေါ်သွားပါတယ် - "ကျနော်တို့ဆီမှာရော၊ အသက်အရွယ်နဲ့ အဆင့်အတန်းပေါ်မူတည်ပြီး လေးစားမှုကို ခွဲခြားဆက်ဆံနေကြသလား။"
ကျနော်တို့ငယ်ငယ်ကတည်းက ကိုယ့်ရဲ့မိဘ၊ အသက်ကြီးသူတွေပြောတဲ့စကားကို ကောင်း၏မကောင်း၏ ဆုံးဖြတ်ခွင့်မှမရခဲ့တာ။ "မိဘကိုသနားလိုက်တာ"၊ "ကျေးဇူးကန်းနေတာ" ဆိုတဲ့စကားလုံးတွေက သားသမီးနဲ့မိဘကြားက အမြင်မတူညီမှုတိုင်းမှာ အလွယ်တကူသုံးနှုန်းခံနေရတဲ့ တံဆိပ်တွေပါပဲ။
အမှားဆိုတာ ဘယ်သူသတ်မှတ်တာလဲ။
အမေက သားကိုစိတ်ပူလို့ အပြင်မထွက်ခိုင်းဘူး။ သားက အရေးကြီးကိစ္စရှိလို့ထွက်ချင်တယ်။ ရန်ဖြစ်ကြတယ်။ ဘယ်သူမှားလဲ။ နှစ်ယောက်လုံးမမှားပါဘူး။ နှစ်ယောက်လုံးမှန်နေတာပါ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုမှာတော့ "မိဘက အမြဲမှန်တယ်" ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်က စွဲနေတုန်းပါပဲ။
ကလေးတစ်ယောက် အမှားလုပ်မိတဲ့အခါ "နင်နောက်တစ်ခါ ဒါမျိုးမလုပ်နဲ့တော့" ဆိုပြီး အပြစ်တင်ပိတ်ပင်လိုက်တာနဲ့၊ "သား၊ ဒီတစ်ခါတော့မှားသွားတယ်၊ နောက်တစ်ခါ ဘယ်လိုပိုကောင်းအောင်လုပ်လို့ရမလဲဆိုတာ အတူတူစဉ်းစားကြရအောင်" လို့ လမ်းညွှန်ပေးလိုက်တာနဲ့ ရလာမယ့်ရလဒ်ကမိုးနဲ့မြေလိုကွာသွားပါလိမ့်မယ်။ ပထမနည်းလမ်းက ကလေးကို အမှားလုပ်မှာကြောက်တဲ့သူတစ်ယောက်ဖြစ်သွားစေပြီး၊ ဒုတိယနည်းလမ်းကတော့ အမှားကနေသင်ယူတတ်တဲ့၊ တာဝန်ယူရဲတဲ့ လူတစ်ယောက်ဖြစ်လာအောင် ပုံသွင်းပေးပါတယ်။
အပိုင်း (၃) - ငွေကြေး - ချစ်ခြင်းမေတ္တာ၏ လက်နက်တစ်ခု
ဒီအပိုင်းကတော့ မိသားစုတွင်းရေးရာပါဝင်တာမို့လို့ ထိလွယ်ရှလွယ်အကြောင်းအရာတစ်ခုပါ။
ကျနော် UK စရောက်တုန်းက အိမ်က VISA card တစ်ခုထည့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒီ card က ကျနော့်အတွက်တော့ လွတ်လပ်မှုမဟုတ်ဘဲ၊ ထိန်းချုပ်မှုရဲ့ သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်ခဲ့တယ်။
- ငွေဘယ်လောက်ရှိမှန်းမသိခြင်း: ကတ်ထဲမှာ ငွေဘယ်လောက်ရှိလဲဆိုတာကို ကျနော်ကြည့်ခွင့်မရှိခဲ့ဘူး။ တစ်ခုခုဝယ်ချင်တိုင်း အိမ်ကိုလှမ်းမေးရတယ်။ တစ်ခါတစ်လေ ငွေက တစ်ပေါင်တောင်မရှိတော့တဲ့အထိဖြစ်ပြီး၊ မှာပြီးသားစားစရာကို တောင်းပန်ပြီးပြန်ပေးခဲ့ရတဲ့အထိပါပဲ။
- နေ့စားစနစ်: ငွေကို တစ်ရက်တစ်ခါ၊ တောင်းမှထည့်ပေးတဲ့စနစ်က ကျနော့်ကို ရန်ကုန်က မုန့်ဖိုးတောင်းသုံးနေရတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်လို ပြန်ခံစားရစေတယ်။
- Budget Expense Request Presentation: အရေးတကြီးတစ်ခုခုဝယ်ဖို့လိုလာရင်တောင် (ဥပမာ - ဖိနပ်ပြဲသွားလို့)၊ ဘာလို့ဝယ်ရလဲ၊ ဘယ်လောက်ကျလဲဆိုတာကို presentation တစ်ခုလို တင်ပြပြီး "သူတို့" ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်ရမှ ဝယ်ခွင့်ရခဲ့တယ်။
ဒီလိုအခြေအနေတွေက ကျနော့်ကို ကျောင်းသားတစ်ယောက်လိုမခံစားရဘဲ၊ "အကျယ်ချုပ်ကျနေတဲ့သူ" တစ်ယောက်လိုဖြစ်စေခဲ့တယ်။ နိုင်ငံခြားမှာတစ်ယောက်တည်းနေရတဲ့ ဖိအားတွေပေါ်မှာ ဒီလိုငွေကြေးဆိုင်ရာဖိအားတွေပါ ထပ်ဆင့်ကျရောက်လာတဲ့အခါ၊ ကျနော့်ရဲ့စာသင်ကြားမှုကရော၊ စိတ်ကျန်းမာရေးပါ အကြီးအကျယ်ထိခိုက်ခဲ့ပါတယ်။
မိဘတွေရဲ့ အမှား (Parents can be dumb)
ကျနော်နားလည်ပါတယ်။ မိဘတွေက သားသမီးကို မကောင်းစေချင်လို့ ဒီလိုလုပ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့က စိတ်ပူလို့၊ ငွေကိုအလဟဿမဖြစ်စေချင်လို့၊ ကိုယ့်သားသမီးလမ်းမှားမရောက်အောင် "ထိန်းကျောင်း" နေတယ်လို့ သူတို့ကိုယ်သူတို့ထင်နေတာပါ။
ဒါပေမယ့် သူတို့မသိလိုက်တာက၊ ဒီလိုလုပ်ရပ်တွေက သားသမီးကို ပိုပြီးတာဝန်ယူတတ်လာအောင် လုပ်ပေးတာမဟုတ်ဘဲ၊ ယုံကြည်မှုမရှိခြင်း (Distrust) ကိုပဲ မွေးဖွားပေးလိုက်တာပါပဲ။ "ငါ့သားကို ငါမယုံဘူး" ဆိုတဲ့ message ကို နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ပေးနေတာနဲ့ အတူတူပါပဲ။
တကယ့်တကယ် သားသမီးကို တာဝန်ယူတတ်စေချင်ရင်၊ သူတို့ကို "ယုံကြည်မှု" ဆိုတဲ့လက်ဆောင်ကို အရင်ပေးရပါမယ်။ လစဉ်ဘတ်ဂျက်တစ်ခုကို သတ်မှတ်ပေးပြီး၊ အဲ့ဒီဘတ်ဂျက်အတွင်းမှာ သူတို့ဘာသာသူတို့ စီမံခန့်ခွဲတတ်အောင် လေ့ကျင့်ပေးရပါမယ်။ မှားသွားရင်လည်း အပြစ်မတင်ဘဲ၊ အဲ့ဒီအမှားကနေ ဘယ်လိုသင်ယူရမလဲဆိုတာကို လမ်းညွှန်ပေးရပါမယ်။
အပိုင်း (၄) - ပန်းပုဆရာများ နှင့် ရွှံ့စေးများ
လူတစ်ယောက်ရဲ့လုပ်ရပ်တွေကိုကြည့်ပြီး သူ့ငယ်ဘဝကို ခန့်မှန်းနိုင်တယ်လို့ဆိုကြတယ်။ မိဘရဲ့ အမူအကျင့်အငွေ့အသက်တွေက သားသမီးရဲ့မသိစိတ်ထဲမှာ အလိုလိုကိန်းအောင်းနေတတ်တယ်။ ဒါကို ကောင်းတဲ့အရာဖြစ်စေမလား၊ ဆိုးတဲ့အရာဖြစ်စေမလားဆိုတာက ထုဆစ်တဲ့ ပန်းပုဆရာတွေဖြစ်တဲ့ မိဘတွေအပေါ်မှာပဲမူတည်ပါတယ်။
ကျနော်တို့က သူတို့ရဲ့ရွှံ့စေးတွေပါ။ သူတို့ရဲ့ချစ်ခြင်းမေတ္တာ၊ သူတို့ရဲ့စိုးရိမ်စိတ်တွေနဲ့ ကျနော်တို့ကို ပုံသွင်းကြတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ခါတစ်လေမှာ သူတို့ရဲ့ပုံသွင်းမှုတွေက ပြင်းထန်လွန်းတဲ့အခါ၊ ရွှံ့စေးလေးက အက်ကွဲသွားတတ်ပါတယ်။
နိဂုံးချုပ်
ကျနော်ကျောင်းအကြောင်းရေးမယ်သာပြောတာ၊ ဒီလိုမျိုးအကြောင်းအရာတွေကိုရေးဖို့ ပိုပြီးအားသန်နေမိတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျောင်းအကြောင်းက လူတိုင်းဆီကသိနိုင်ပေမယ့်၊ ဒီလိုမိသားစုတွင်းက မမြင်နိုင်တဲ့ဒဏ်ရာတွေအကြောင်းကတော့ တော်ရုံတန်ရုံ ဖွင့်ဟပြောဆိုလေ့မရှိလို့ပါပဲ။
ဒီစာကို ကျနော့်အိမ်ကမြင်ရင် ဘာပြောမလဲတော့မသိဘူး။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်လိုမျိုး တခြားလူငယ်တွေ ဒီလိုမခံစားရရင်ပြီးတာပါပဲ။
နောက်ဆုံးမှာတော့၊ ကျနော်တို့အားလုံးက ကိုယ့်ဘဝရဲ့ ပန်းပုဆရာတွေပါပဲ။ မိဘတွေက အစပိုင်းမှာ ပုံကြမ်းရေးဆွဲပေးခဲ့နိုင်ပေမယ့်၊ နောက်ဆုံးမှာတော့ ဘယ်လိုရုပ်ထုမျိုးဖြစ်လာမလဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ရမှာက ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ပါပဲ။ ကိုယ့်ရဲ့လက်ထဲမှာရှိတဲ့ ဆောက်နဲ့ 망치ကိုသုံးပြီး၊ ကိုယ်ဖြစ်ချင်တဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်တစ်ခုကို ရအောင်ထုဆစ်ကြရအောင်ပါ။
