"UK ဘွဲ့ကို မြန်မာပြည်မှာယူ" လမ်းကြောင်း- HND, OTHM နှင့် Private University များဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်

This article is also available in [English]

"ကြာချိန်၊ ကုန်ကျစရိတ်၊ ကျောင်း facility၊ major ရွေးချယ်မှု၊ ဆရာ၊ အလုပ်အကိုင်နဲ့ လစာကွာဟချက်တွေအကြောင်း"

International School အများစု Grade 12 မှာပဲဆုံးသွားတဲ့အတွက်၊ နိုင်ငံခြားပညာရေးလိုချင်ပေမဲ့ ပြည်ပမထွက်လိုသူတွေအတွက် ရန်ကုန်က Private University တွေဟာ လမ်းတစ်လမ်းဖြစ်လာပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ ဒီလမ်းကြောင်းတွေရဲ့ တကယ့်တန်ဖိုးအပေါ်မှာ မေးခွန်းထုတ်မှုတွေပိုများလာပါတယ်။

အပိုင်း (၁)။ "ပြည်တွင်းဘွဲ့" လမ်းကြောင်း ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ (ဘယ်နေရာမှာ ချွတ်ချော်တတ်သလဲ)

ဒီလမ်းကြောင်းဟာ များသောအားဖြင့် HND (Higher National Diploma) သို့မဟုတ် OTHM လိုမျိုး UK အခြေစိုက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ ဒီပလိုမာတစ်ခုကို ရန်ကုန်က private centre မှာ ၂-၃ နှစ်တက်ရောက်ရတာဖြစ်ပါတယ်။

• The Model: ရန်ကုန်မှာ ၂-၃ နှစ်တက်ပြီးနောက်၊ UK က ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ partner university တစ်ခုမှာ နောက်ဆုံးနှစ် (final year) ကို "top-up" အနေနဲ့ဆက်တက်ပြီး ဘွဲ့ယူရတာဖြစ်ပါတယ်။
• The Catch : အဓိကပြဿနာက ရန်ကုန်မှာ ၂ နှစ်ပြီးခါနီးမှ ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ သင်ရခဲ့တဲ့ diploma ကို လက်ခံမယ့် UK တက္ကသိုလ်ဟာ သင်ထင်ထားသလိုအများကြီးမဟုတ်ဘဲ၊ ရန်ကုန်က private centre နဲ့ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ အလွန်နည်းပါးပြီး၊ များသောအားဖြင့် နာမည်မကြီး၊ အဆင့်နိမ့်တဲ့ တက္ကသိုလ်အနည်းငယ်သာ ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။
• The Trap: အကယ်၍ သင်က အဲ့ဒီ partner university list ကိုမကြိုက်လို့ တခြားကျောင်းပြောင်းတက်ချင်တယ်ဆိုရင်၊ သင်တက်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်တာ ဒီပလိုမာဟာ လုံးဝအသုံးမဝင်တော့ပါဘူး။ တခြားတက္ကသိုလ်တွေကိုလျှောက်ဖို့ သင်ဟာ IGCSE လိုမျိုး မူလ high school qualification နဲ့ ပထမနှစ် (Year 1) ကနေပြန်စရပါမယ်။

အပိုင်း (၂)။ အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးမှု- လမ်းကြောင်းနှစ်ခု နှိုင်းယှဉ်ချက်

ကွာခြားချက်ကတော့ လွတ်လပ်မှုနဲ့ အခွင့်အလမ်းပါပဲ။

• သမားရိုးကျလမ်းကြောင်း (A-Levels, OSSD, IB): Grade 12 နဲ့ညီမျှတဲ့ qualification တစ်ခုပြီးတာနဲ့၊ သင်ဟာ ကမ္ဘာပေါ်က ကြိုက်တဲ့တက္ကသိုလ်တိုင်းကို လျှောက်ထားပိုင်ခွင့် ရှိပါတယ်။ သင့်ရဲ့ရွေးချယ်ခွင့်ဟာ အဆုံးအစမရှိသလောက်ပါပဲ။
• ဒီပလိုမာလမ်းကြောင်း (HND/OTHM): သင့်ရဲ့လမ်းကြောင်းဟာ ကြိုတင်သတ်မှတ်ပြီးသားဖြစ်ပြီး အလွန်အမင်းကန့်သတ်ထားပါတယ်။ သင့်ရဲ့ရွေးချယ်ခွင့်ဟာ လက်ချိုးရေလို့ရတဲ့ partner university အနည်းငယ်နဲ့ သူတို့ offer လုပ်တဲ့ major အနည်းငယ်မှာပဲရှိပါတယ်။

အပိုင်း (၃)။ အဓိကကွာဟချက် (၄) ခု- ပြည်တွင်းအတွေ့အကြုံ ဘာတွေလိုအပ်နေသလဲ

Partner university တွေကိုသင်ကျေနပ်တယ်ဆိုရင်တောင်၊ ရန်ကုန်ကအတွေ့အကြုံနဲ့ ပြည်ပကတက္ကသိုလ်ပညာရေးကြားမှာ ကြီးမားတဲ့ကွာဟချက်တွေရှိနေပါတယ်။

1. Major ကွာဟချက်: ဒီဒီပလိုမာတွေက Business, IT လိုမျိုး သီအိုရီပိုင်းဆိုင်ရာ major တွေကိုပဲ offer လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ Architecture လိုမျိုး လက်တွေ့အလွန်အရေးပါတဲ့ major တွေအတွက် ဒီ model က လုံးဝမလုံလောက်ပါဘူး။
2. အတွေ့အကြုံ ကွာဟချက်: ရန်ကုန်က private campus ဘယ်လောက်ပဲခမ်းနားပါစေ၊ UK တက္ကသိုလ်တစ်ခုရဲ့ ရာစုနှစ်နဲ့ချီရှိနေတဲ့ စာကြည့်တိုက်တွေ၊ lab facility တွေ၊ ကျောင်းသားအသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ academic culture ကို ဘယ်လိုမှအစားထိုးလို့မရပါဘူး။
3. ဆရာအရည်အသွေး ကွာဟချက်: မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရည်အချင်းပြည့်ဝပြီး နိုင်ငံတကာအတွေ့အကြုံရှိတဲ့ဆရာတွေက brain drain ကြောင့် နည်းပါးလာနေပါတယ်။ တော်ရုံသူလဲပြည်တွင်းမှာမနေတော့ဘူးလေ။
4. အလုပ်အကိုင်ရရှိနိုင်မှု ကွာဟချက်: အလုပ်ရှင်တစ်ယောက်က သင့်ဘွဲ့ပေါ်ကတက္ကသိုလ်နာမည်ကိုပဲကြည့်တာမဟုတ်ပါဘူး။ ခရီးစဉ်တစ်ခုလုံးကိုကြည့်တာပါ။ နိုင်ငံတကာပတ်ဝန်းကျင်မှာ ၃ နှစ်လုံးလုံးတက်ခဲ့တဲ့ကျောင်းသားနဲ့၊ ရန်ကုန်မှာ ၂ နှစ်တက်ပြီး ၁ နှစ်ပဲနိုင်ငံခြားမှာတက်ခဲ့တဲ့ကျောင်းသားကြားက အတွေ့အကြုံ၊ ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ professional network ကွာခြားချက်က ကြီးမားပါတယ်။

အပိုင်း (၄)။ ဤဘွဲ့များ၏ တကယ့်အသိအမှတ်ပြုမှု (Fact-Backed Analysis)

ဒီဒီပလိုမာတွေရဲ့ တကယ့်တန်ဖိုးကဘာလဲ။

တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုမှု နှင့် လက်တွေ့အမြင်

Pearson ကပေးအပ်တဲ့ HND (Higher National Diploma) နဲ့ OTHM qualification တွေဟာ UK မှာ တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုထားတဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာဘွဲ့တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ကိုယ်တိုင်က scam တွေမဟုတ်ပါဘူး။ သို့သော် အလုပ်ရှင်တွေနဲ့ ထိပ်တန်းတက္ကသိုလ်တွေရဲ့အမြင်မှာ သူတို့ရဲ့တန်ဖိုးက သင်နောက်ဆုံးနှစ်တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ UK partner university ရဲ့ အဆင့်အတန်းနဲ့ နာမည်ကောင်းပေါ်မှာ အလွန်မူတည်ပါတယ်။

ဘယ်လိုတက္ကသိုလ်တွေက Top-Up Degree တွေပေးသလဲ။ ကမ္ဘာ့အဆင့်သတ်မှတ်ချက် (World Rankings) များကို လေ့လာခြင်း။

ဒါကတော့ လက်တွေ့ဘဝကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမြင်စေမယ့်အချက်ပါ။ HND/OTHM top-up ကျောင်းသားတွေကို အဓိကလက်ခံတဲ့တက္ကသိုလ်အများစုဟာ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းအဆင့်ရဲ့ အပြင်ဘက်မှာ ရှိနေတတ်ပါတယ်။

• Fact Check: QS World University Rankings 2025 အရ၊ top-up program များဖြင့်နာမည်ကြီးသော partner university များဖြစ်သော Coventry University သည် ကမ္ဘာ့အဆင့် ၅၇၁ နှင့် University of Portsmouth သည် အဆင့် ၅၀၂ ဖြစ်ပါတယ်။ University of Sunderland၊ Anglia Ruskin University နှင့် Sheffield Hallam University ကဲ့သို့သော အခြားတက္ကသိုလ်များမှာတော့ အဆင့် ၁၀၀၁-၁၂၀၀ ကြားတွင်သာ ရှိနေပါတယ်။
• နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ရလျှင်၊ A-Level လမ်းကြောင်းမှကျောင်းသားများမှာ ကမ္ဘာ့အဆင့် ၁၀၀ သို့မဟုတ် ၂၀၀ အတွင်းရှိ တက္ကသိုလ်များကို ရည်မှန်းလေ့ရှိကြပါတယ်။ ဤတက္ကသိုလ်များသည် ကောင်းမွန်သော်လည်း၊ အဆင့်ပိုမြင့်သောတက္ကသိုလ်များနှင့် နိုင်ငံတကာဂုဏ်သိက္ခာ၊ သုတေသနစွမ်းဆောင်ရည်နှင့် အလုပ်ရှင်များ၏အသိအမှတ်ပြုမှုတို့တွင် နှိုင်းယှဉ်လို့မရနိုင်ပါဘူး။

တကယ့်ကွာခြားချက်ကဘာလဲ။ ၃ နှစ်ဘွဲ့ နှင့် ၁ နှစ် Top-Up

ဘွဲ့အမည်Majorချင်းတူနေရင်တောင် (ဥပမာ- "BA Business Management")၊ အတွေ့အကြုံနဲ့ တန်ဖိုးက အလွန်ကွာခြားပါတယ်။

1. အခြေခံသင်ယူမှုနှစ်များ လွဲချော်ခြင်း- Top-up ကျောင်းသားတွေဟာ essay ရေးနည်း၊ critical analysis လုပ်နည်းလိုမျိုး အရေးကြီးတဲ့ academic skill တွေသင်ယူရတဲ့ ပထမနှစ်နဲ့ဒုတိယနှစ်ကို လွဲချော်ခဲ့ပါတယ်။
2. "Placement Year" အခွင့်အရေးမရှိခြင်း- ဒါက အလွန်ကြီးမားတဲ့ကွာခြားချက်ပါ။ UK က ၃ နှစ်ဘွဲ့အများစုမှာ တစ်နှစ်เต็ม အခကြေးငွေနဲ့လုပ်ငန်းခွင်ဝင်ရတဲ့ "placement year" အခွင့်အရေးပေးလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ CV အတွက် အလွန်တန်ဖိုးရှိပြီး၊ Top-up ကျောင်းသားတွေကတော့ ဒီအခွင့်အရေးကိုမရရှိပါဘူး။
3. ကျောင်းသားဘဝအတွေ့အကြုံနှင့် Network ကန့်သတ်ချက်- နောက်ဆုံးနှစ်မှဝင်လာတဲ့ကျောင်းသားအတွက် သူငယ်ချင်းဖွဲ့ရန်နှင့် network တည်ဆောက်ရန် အ融入အဝင်ရခက်ခဲတတ်ပါတယ်။

Major ရွေးချယ်ခွင့် ဘယ်လောက်ကန့်သတ်ထားသလဲ။

Top-up program တွေကနေရွေးချယ်နိုင်တဲ့ major အမျိုးအစားက အလွန်နည်းပါးပါတယ်။

• Fact Check: Top-up program တွေရဲ့ ၉၀% ကျော်ဟာ Business, Management, Accounting, Marketing, Hospitality, Tourism, နှင့် Computing/IT လိုမျိုး စာသင်ခန်းအခြေပြုဘာသာရပ်အနည်းငယ်မှာပဲရှိပါတယ်။
• A-Level လို သမားရိုးကျလမ်းကြောင်းကတော့ Astrophysics ကနေ Zoology အထိ UK တက္ကသိုလ်တွေကပေးတဲ့ ရာနဲ့ချီတဲ့ဘွဲ့အမျိုးအစားအားလုံး ကိုလျှောက်ထားခွင့်ပေးပါတယ်။

အပိုင်း (၅)။ နောက်ဆုံးအဖြေ- ဒီလမ်းကြောင်းက ဘယ်အချိန်မှာ အဓိပ္ပာယ်ရှိမလဲ။

အချက်အလက်အားလုံးကိုခြုံငုံသုံးသပ်ပြီးနောက်၊ ဒီလမ်းကြောင်းဟာ အခွင့်အရေးနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာ ကို ကုန်ကျစရိတ်သက်သာမှုနှင့် အဆင်ပြေမှု တို့ဖြင့် လဲလှယ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာတွေ့နိုင်ပါတယ်။

• သင့်အတွက်သင့်တော်နိုင်သည် IF: သင်၏အဓိကဦးစားပေးမှာ ကုန်ကျစရိတ်အနည်းဆုံးဖြင့် တရားဝင်နိုင်ငံခြားဘွဲ့တစ်ခုရရှိရန်ဖြစ်ပြီး၊ တက္ကသိုလ်အဆင့်အတန်းကို အလေးမထားဘူး၊ Business/IT ဘာသာရပ်ကိုပဲစိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုရင် ဒါကစဉ်းစားနိုင်တဲ့ရွေးချယ်မှုတစ်ခုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
• သင့်အတွက်မသင့်တော်ပါ IF: သင်က ပညာရေးမှာရည်မှန်းချက်ကြီးတယ်၊ အဆင့်မြင့်ပြီးကမ္ဘာကအသိအမှတ်ပြုတဲ့တက္ကသိုလ်တက်ချင်တယ်၊ Business/IT ပြင်ပကအထူးပြုဘာသာရပ်တစ်ခုကိုသင်ယူချင်တယ်၊ ပြီးတော့ အကောင်းဆုံးနိုင်ငံတကာအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေနဲ့ ပြည့်စုံတဲ့တက္ကသိုလ်အတွေ့အကြုံကိုလိုချင်တယ်ဆိုရင်ပါ။

အပိုင်း (၆)။ ကျောင်းသားများအတွက် လိမ်လည်မှုများအား စစ်ဆေးနည်း

Scam များ၊ မရိုးသားသောအရောင်းနည်းလမ်းများနှင့် Online Mob များကို သတိထားပါ။

မအပ်ခင် ဒီမေးခွန်းတွေကိုပြတ်ပြတ်သားသားမေးပါ-

• "ဒီဒီပလိုမာကနေ ဘွဲ့ရသွားတဲ့ကျောင်းသားတွေ နောက်ဆုံးနှစ်တက်ခဲ့တဲ့ UK တက္ကသိုလ်တွေရဲ့ တိကျတဲ့စာရင်းကိုပြလို့ရမလား။"
• "ဒီဒီပလိုမာက ခင်ဗျားတို့ partner list မှာမပါတဲ့ တခြားတက္ကသိုလ်တွေကို ပြောင်းလျှောက်လို့ရလား။" (အဖြေက များသောအားဖြင့် 'No' ပါ)
• "ဒီ program ကဘွဲ့ရသွားတဲ့ကျောင်းသားတစ်ယောက်ယောက်နဲ့ သီးသန့်စကားပြောခွင့်ရနိုင်မလား။"

အပိုင်း (၇) (နိဂုံး)။ လစာထက်ပိုသောအရာ- ဘွဲ့တစ်ခု၏ တန်ဖိုးကို ပြန်လည်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခြင်း

ဘွဲ့တစ်ခုရဲ့တန်ဖိုးကို ကုမ္ပဏီကောင်းတစ်ခုမှာအလုပ်ရခြင်းနဲ့ပဲ တိုင်းတာလို့ရပါသလား။

လူအများစုက ဘွဲ့တစ်ခုကို အလုပ်ရဖို့အတွက်သော့တစ်ချောင်းအဖြစ်ပဲမြင်ကြပါတယ်။ ဒါဟာ ကန့်သတ်ပြီး အန္တရာယ်ရှိတဲ့အတွေးအခေါ်တစ်ခုလို့ ကျနော်ယုံကြည်ပါတယ်။

တကယ့်တက္ကသိုလ်ပညာရေးဆိုတာ အလုပ်အတွက်လေ့ကျင့်ပေးရုံသက်သက်မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဟာ ဘယ်လိုတွေးခေါ်ရမလဲဆိုတာကို သင်ယူခြင်း ပါ။ အယူအဆအသစ်တွေနဲ့ထိတွေ့ခြင်း၊ သက်သေအထောက်အထားပေါ်အခြေခံပြီး ခိုင်မာတဲ့အငြင်းအခုံတစ်ခုတည်ဆောက်mayıသင်ယူခြင်း၊ ကိုယ့်ရဲ့ယုံကြည်ချက်တွေကိုပြန်လည်မေးခွန်းထုတ်ခြင်းနဲ့ တစ်သက်တာလုံးအတွက် ဉာဏ်ပညာပိုင်းဆိုင်ရာစူးစမ်းလိုစိတ်ကို မွေးမြူခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

ဒါဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ဘွဲ့တစ်ခုကပေးတဲ့ "something more" ပါ။ ထိပ်တန်းအလုပ်ရှင်တွေ တကယ်တမ်းရှာဖွေနေတာက ဒီလိုအရည်အသွေးပါပဲ။ ဒါဟာ သင့်ကိုအလုပ်တစ်ခုရစေရုံသာမက၊ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းတစ်ခုတည်ဆောက်နိုင်ဖို့၊ ဆန်းသစ်တီထွင်နိုင်ဖို့နဲ့ ဦးဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် စွမ်းအားပေးပါလိမ့်မယ်။

သင့်ဘွဲ့ဟာ တခြားသူတစ်ယောက်ရဲ့တံခါးကိုဖွင့်ပေးမယ့် သော့တစ်ချောင်းသက်သက်မဖြစ်သင့်ပါဘူး။ ကိုယ်ပိုင်တံခါးတွေကိုတည်ဆောက်နိုင်မယ့် ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သင့်ပါတယ်။